CBS tabanlı mekansal hakçalık haritalanması ve mahalle ölçeğinde park tahsisi: İzmir örneği

Thesis (Doctoral)--Izmir Institute of Technology, City Planning, Izmir, 2019Includes bibliographical references (leaves: 92-100)Text in English; Abstract: Turkish and EnglishDecision making and implementation processes of allocation of neighborhood parks are significant in urban planning. Neighborhood parks contribute to the continuity of biodiversity and improvement of individual/communal physical, social and mental health. Such green public areas in the city are planned under the influence of multi-factors that do not always prioritize these significances and accessibility of these areas for various social groups. As in the case of Izmir City (Turkey), ultimately, there are spatial inequity among neighborhoods in terms of the existence of public green areas. The areas with limited size of neighborhood parks have often high percentages of children, elderly and low-income—that is the social groups that need to get access in walking distance and benefit from these areas. This study conceptualize these areas as ‘park poor’ and the potential user groups as need groups. This study argues that it is possible to develop accessible new green areas in already developed “park-poor” urban areas. Using tools of Geographic Information Systems (GISs) and relying on need-based equity approach, this study presents a GIS based procedure to assess the accessibility to existing park areas and to allocate new neighborhood parks at the neighborhood level in “park-poor” areas of Izmir (Turkey). It contributes to the discussions about the spatial equity mapping and accessibility to areas as part of environmental justice issues. Also, arguing that urban green areas are public resources, this study emphasizes that urban planning policies must re-plan neighborhood parks based on the need-based equity that favors accessibility of neighborhood parks primarily by children, elderly, women and low income groups. Moreover, this study differs greatly from earlier studies about its spatial scale of investigation and use of data. This study suggests park provision procedure in park-poor neighborhoods. To develop these at the neighborhood-level, a set of spatial-statistical analyzes are developed using GISs.Mahalle parklarının tahsisinde karar verme ve uygulama süreçleri kentsel planlamada önemli bir konudur. Mahalle parkları, biyoçeşitliliğin sürekliliğine ve bireysel / toplumsal fiziksel, sosyal ve zihinsel sağlığın iyileştirilmesine katkıda bulunur. Kentteki bu yeşil kamusal alanlar, bu önemlerini ve bu alanlara çeşitli sosyal grupların erişebilirliğini her zaman öncellemeyen birçok faktörün etkisiyle planlanmaktadır. Izmir İlinde (Türkiye) olduğu gibi, kamusal yeşil alan varlığı bakımından, mahalleler arasında mekansal eşitsizlik vardır. Mahalle parkı sınırlı olan alanlar genellikle yüksek çocuk, yaşlı ve düşük gelirli yüzdesine sahiptir - yani bu alanlara yürüme mesafesinde erişmeleri ve bu alanlardan öncelikli faydalanmaları gereken sosyal gruplar. Bu çalışma, bu alanları “park fakiri” ve potansiyel kullanıcı gruplarını “ihtiyaç grupları” olarak kavramlaştırmaktadır. Bu çalışma, halihazırda “park fakiri” olan kentsel alanlarda, erişilebilir yeni yeşil alanlar geliştirmenin mümkün olduğunu savunmaktadır. Bu çalışma, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçlarını kullanarak ve ihtiyaca dayalı hakçalık yaklaşımına dayanarak, mevcut park alanlarının erişilebilirliği değerlendirmekte ve Izmir’in “park-fakiri” bölgelerinde yeni mahalle parkları tahsisi için CBS tabanlı bir prosedür sunmaktadır. Bu çalışma, mekansal hakçalığın haritalanması, çevresel adalet ve erişilebilirlik hakkındaki tartışmalara katkıda bulunuyor. Ayrıca, kentsel yeşil alanların kamu kaynakları olduğunu öne süren bu çalışma, kentsel planlama politikalarının mahalle parklarına öncelikle çocuklar, yaşlılar, çocuklu kadınlar ve düşük gelirli grupların erişimini destekleyen ihtiyaca dayalı hakçalık temelinde yeniden planlaması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca bu çalışma, araştırmanın mekansal ölçeği ve veri kullanım yöntemi ile önceki çalışmalardan büyük ölçüde farklılaşmaktadır. Bu çalışma, park alanlarının yetersiz olduğu mahallelerde park alanı tahsisi için bir prosedür önermektedir. Bunları mahalle ölçeğinde geliştirmek için, CBS tabanlı mekansal istatistik analizleri geliştirildi.TUBITAK (SOBAG/215K239