Tacrolimus in the long-term immunosuppressive treatment of the renal transplant recipients — practical advices

Takrolimus zajmuje pozycję głównego leku immunosupresyjnego u biorców przeszczepów narządowych. W celu uzyskania jak najlepszych odległych wyników powinno się unikać nadmiernego obniżania dawki i starać się utrzymywać stabilne stężenia leku. Należy odróżniać wewnątrzosobniczą zmienność stężeń takrolimusu, która negatywnie wpływa na przeżycie przeszczepu, od fluktuacji, która opisuje odmienne zjawisko farmakokinetyczne, bez udowodnionego znaczenia klinicznego. Trzeba ponadto rozgraniczać rzeczywistą zmienność stężeń takrolimusu zachodzącą w zbliżonej sytuacji klinicznej od zmienności wynikającej z niestabilności stanu pacjenta. Spośród przyczyn wewnątrzosobniczej zmienności stężeń takrolimusu do pierwszoplanowych należą niedostateczna adherencja biorcy do terapii oraz interakcje lekowe.Tacrolimus got the position crucial immunosuppressive drug in a solid organ transplantation. For obtaining the best long-term results it is essential an avoidance of excessive dose lowering and maintenance stable drug concentration. The intrapatient tacrolimus concentration variability, which exerts negative impact on the graft survival, should be differentiated from fluctuation, describing distinct pharmacokinetic event, without proven clinical significance. Furthermore, real tacrolimus concentration variability should be separated from variability caused by recipient instability. Among causes of tacrolimus intrapatient variability on the first places are: insufficient adherence to treatment and drugs interactions