Non-governmental organisations—partners or rivals?

Trzeci sektor pełni bardzo ważną rolę w społeczeństwie i w ustroju demokratycznym. W wielu różnych teoriach odnoszących się do podziału aktywności społeczno-gospodarczej w ramach nowoczesnych państw demokratycznych wskazuje się, jak ważnym jest on bytem, który wyłonił się obok sektora publicznego i prywatnego. Funkcjonujące w ramach trzeciego sektora organizacje pozarządowe na przestrzeni lat stały się nieodłącznym elementem życia społecznego oraz społeczeństwa obywatelskiego. Pełniąc wiele różnorodnych i ważnych społecznie funkcji, są instytucjonalnym wyrazem partycypacji społecznej. Stały się też pośrednikiem na linii obywatel - państwo. W Polsce funkcjonowanie pola organizacji pozarządowych jest regulowane przez przepisy prawa określone w poszczególnych aktach prawnych - Konstytucji Rzeczpospolitej, ustawach, jak również w wybranych dokumentach strategicznych. Wyraźnie określone ramy prawne regulują wszystkie aspekty działania organizacji pozarządowych w Polsce, od możliwych form prawnych organizacji, poprzez sposoby finansowana ich działalności, po współpracę z wolontariuszami czy partnerami. Organizacje pozarządowe muszą dostosować swoje funkcjonowanie do specyficznych przepisów, jak i reguł obowiązujących w polu. Pole organizacji pozarządowych badałam i analizowałam z perspektywy konstruktywizmu strukturalistycznego, przez pryzmat teorii Pierre’a Bourdieu, odnosząc się do pojęć przez niego stosowanych, takich jak pole, kapitał, gracze i ich aktywność w polu. W rozprawie w głównej mierze poruszyłam zagadnienie pola organizacji pozarządowych, jako przestrzeni, w której organizacje pozarządowe walczą o specyficzne kapitały, realizując swoje interesy i stosując różnorodne strategie. Pole władzy, jak i ramy prawne, w których funkcjonują organizacje pozarządowe wpływa na ich wzajemne relacje, a także kapitały, o których zdobycie starają się organizacje. W pracy podjęłam próbę rekonstrukcji reguł obowiązujących w polu organizacji pozarządowych w świetle obowiązującego prawa. Podstawowym problemem, który podjęłam w mojej pracy badawczej jest to, czy narzucone przez pole władzy i ramy prawne reguły wspierają rozwój organizacji pozarządowych czy wręcz przeciwnie, prowadzą do ich antagonizowania oraz rywalizacji. W pracy badawczej postawiłam cztery hipotezy: 1. Pole organizacji pozarządowych jest w dużym stopniu zależne od pola władzy i dość szczegółowo regulowane przez istniejące przepisy prawne. 2. Obowiązujące w Polsce mechanizmy i przepisy prawne nie podejmują w należyty sposób kwestii partnerstwa wewnątrzsektorowego. 3. Mechanizmy finansowania organizacji pozarządowych ze środków budżetowych (centralnych i samorządowych) sprzyjają antagonizacji i rywalizacji pomiędzy organizacjami. 4. Obowiązujące przepisy prawne nie wpływają na tworzenie się realnych partnerstw i trwałej współpracy pomiędzy organizacjami, a jedynie skłaniają do współpracy fasadowej. Przeprowadzona przeze mnie analiza pozwoliła na pozytywną weryfikację wszystkich hipotez badawczych.The third sector plays a vital role in the society and in democracy. Various theories with regard to the division of socio-economic activity within modern democratic countries indicate how important an entity it has become after emerging beside the public and the private sector. Throughout the years, non-governmental organisations, which function within the third sector, have become an inherent element of social life and civil society. Serving a large variety of socially important roles, they are an institutional reflection of social participation. They have also turned into an intermediary between the citizen and the state. In Poland, the functioning of the field of non-governmental organisations is regulated by the provisions contained in respective legal texts: the Constitution of the Republic of Poland, laws, and also selected strategy papers. Clearly defined legal framework regulates all the aspects of functioning of non-governmental organisations in Poland—from their possible legal forms, through methods of funding, to collaboration with volunteers and partners. Non-governmental organisations must adjust their functioning to specific provisions and rules that apply in the field. I researched and analysed the field of non-governmental organisations from a structural constructivist perspective, through the prism of Pierre Bourdieu’s theory, referring to the notions used by himself, e.g. field, capital, agents, and their activity in a field. In my dissertation, I focused mainly on the field of non-governmental organisations viewed as a space in which non-governmental organisations fight for specific capital pursuing their goals and implementing various strategies. The field of power, as well as the regulatory framework in which non-governmental organisations function influence their mutual relations and the capital they strive to obtain. In this thesis, I tried to reconstruct the rules of the field of non-governmental organisations in the light of the applicable law. The main question I raised in my research was verifying if the rules imposed by the field of power and regulatory framework support the development of non-governmental organisations or, on the contrary, lead to antagonization and rivalry. During my research, I formulated four hypotheses: 1. The field of non-governmental organisations is, to a large extent, dependant on the field of power and is regulated by the existing provisions in a fairly detailed manner. 2. The legal mechanisms and regulations in Poland do not undertake the question of intra-sector partnership in a satisfactory fashion. 3. The mechanisms of funding non-governmental organisations from the budget (both, central and local) foster antagonization and rivalry between organisations. 4. The applicable regulations do not influence the creation of real partnership and continuous collaboration between organisations, but do induce ostensible collaboration instead. The analyses I carried out allowed me to positively verify all the research hypotheses