Działania podejmowane przez Unię Europejską w ramach zarządzania konfliktami terytorialnymi na przykładach krajów Partnerstwa Wschodniego

The EU is engaged in managing territorial conflicts in the five Eastern Partnership countries at various levels and capacity. Based on this very difference the author sets out to find the reason behind the difference in EU’s efforts in managing conflicts in these countries, and what lie behind EU’s choice to act or otherwise. The author also focuses on exploring the EU’s approach in managing the conflicts and attempts to examine why EU’s engagement becomes salient in some cases while not in others.The author’s central aim in the research is to explore, understand, and explain the variation in the efforts of EU and motivations that lie behind its efforts in managing territorial conflicts in the EaP countries. In order to explain the variation the author proposes a framework based on two competing concepts – the normative and the interest based considerations, which helps observe the application of EU instruments in the conflicts. The author finds that pursuance of norms and values lie at the heart of EU’s efforts. Normative considerations such as promotion and protection of norms and values primarily human rights and pursuit of multilateralism better relate with the likelihood of EU engagement in managing the conflicts. Further, the EU’s concern for its internal security, although very limited, also explains the likelihood of EU actions in managing the conflicts. The author observes that the EU prefers implementing instruments that can be termed as non-invasive and refrains from using stricter measures such as sanctions. Furthermore, EU efforts are aimed at managing the conflict situation rather than attempting the resolution of the conflict. The EU follows a reactive need based approach to managing the conflicts and is inconsistent. This the author argues may be an informed decision from EU considering the lack of support among the conflicting parties for its active role in the conflict or a result of the persisting circumstances whereby EU does not have ample political or economic clout over the conflicting parties.Based on the discussions of the analysis the author argues that in some of the cases EU’s efforts are salient because it is creating conditions for eventual settlement by de-isolating the secessionist entities with their parent state and, preventing incidences from escalating to violence by bridging communication between conflicting parties. While reasons such as EU’s limited leverage against some of the conflicting parties, parallelism among EU institutions, ambiguity in EU’s policy towards some conflict cases and, lack of enough expertise of the region have reduced the effectiveness and salience of EU’s efforts. Finally, the author asserts that unless EU is able to offer the secessionist entities something equivalent or better than what these entities stand to gain from their current state, the efforts from EU regardless of the motivations will not have desired result. Hence, the author suggests that the EU needs to continue its policy of engagement with the secessionist entities furthering opportunities for the secessionist entities of economic engagement with EU single market. By further deliberate action to change its’ own and the parent states’ linkages with secessionist authorities, EU will be creating conditions that may have considerable impact in facilitating an eventual settlement. Furthermore, this linkage will generate more leverage hence making it possible for the EU to draw upon harsher measures, if the need arises.UE zaangażowana jest w zarządzanie konfliktami terytorialnymi na obszarach pięciu krajów Partnerstwa Wschodniego na różnych poziomach i w różnym zakresie. W oparciu o te różnice autor dąży do znalezienia przyczyn występowania nierówności w działaniach UE obejmujących zarządzanie konfliktami w tych krajach oraz powodów, dla których Unia decyduje się na podejmowanie określonych działań lub na zastosowanie innych rozwiązań. Skupia się także na zgłębieniu postawy Unii w zarządzaniu konfliktami oraz próbuje zbadać, dlaczego w niektórych przypadkach zaangażowanie UE odgrywa istotną rolę, a w innych nie.Celem pracy jest zgłębienie, zrozumienie i wyjaśnienie różnic w działaniach podejmowanych przez UE oraz w motywach, którymi się kieruje w podejmowaniu działań w zakresie zarządzania konfliktami terytorialnymi w krajach Partnerstwa Wschodniego. Autor proponuje uczynienie tego w ramach opartych na dwóch konkurujących ujęciach – ujęciu normatywnym oraz rozważaniach bazujących na dbałości o interesy wspólnoty i państw członkowskich, które pomogą w przestrzeganiu stosowania właściwych instrumentów unijnych w zarządzaniu konfliktami.Autor twierdzi, że u podstaw podejmowanych przez Unię działań leży zachowanie zgodności z ustalonymi normami i wyznawanymi wartościami. Względy normatywne, takie jak promowanie oraz ochrona norm i wartości, w tym przede wszystkim praw człowieka, oraz dążenie do multilateralizmu w większym zakresie odnoszą się do prawdopodobieństwa zaangażowania UE w zarządzanie konfliktami. Troska Unii o bezpieczeństwo wewnętrzne, choć bardzo ograniczona, również tłumaczy prawdopodobieństwo prowadzenia przez UE działań w zakresie zarządzania konfliktami. Zdaniem autora Unia preferuje implementację instrumentów, które mogą być określone jako nieinwazyjne, oraz powstrzymuje się od wdrażania bardziej rygorystycznych środków, takich jak sankcje. Jej działania mają raczej na celu zarządzanie sytuacją konfliktową, a nie rozwiązanie samego konfliktu. W zarządzaniu konfliktami Unia stosuje strategię reaktywną i podejmuje kroki doraźne, co jest działaniem niekonsekwentnym. Stosowanie takich rozwiązań może być świadomą decyzją UE, biorąc pod uwagę brak poparcia ze strony uczestników konfliktu dla aktywnej roli Unii w sporze lub skutkiem sytuacji, w której Unia nie ma wystarczającego znaczenia politycznego ani gospodarczego dla stron konfliktu.Zdaniem autora w niektórych przypadkach działania Unii mają istotne znaczenie, ponieważ tworzą warunki dla osiągnięcia możliwego porozumienia poprzez ponowne przyłączenie regionów przejawiających tendencje separatystyczne do ich rodzimego kraju oraz zapobiegają eskalacji napięć i przekształceniu się incydentów w potencjalne konflikty zbrojne poprzez usprawnienie komunikacji pomiędzy stronami sporu. Jednak czynniki takie jak ograniczony wpływ Unii na niektóre ze stron konfliktu, paralelizm działania instytucji unijnych, niejednoznaczna polityka UE w odniesieniu do niektórych konfliktów oraz niewystarczająca wiedza specjalistyczna w zakresie danego obszaru zmniejszyły skuteczność i znaczenie działań podejmowanych przez Unię.Autor stwierdza, że dopóki Unia nie będzie mogła zaoferować jednostkom przejawiającym tendencje separatystyczne rozwiązania równie dobrego – lub lepszego – niż to, co terytoria te chcą same uzyskać od swoich państw, działania podejmowane przez UE nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, niezależnie od towarzyszącej im motywacji. Autor sugeruje, że Unia powinna w dalszym ciągu realizować politykę angażowania się w regulowanie konfliktów na obszarach dążących do odrębności i umożliwiać i aktywny udział w jednolitym rynku UE. Poprzez dalsze celowe działania zmierzające do zmiany charakteru relacji między władzami rejonów wykazujących tendencje separatystyczne a ich rodzimymi państwami oraz samą Unią, UE będzie stwarzać warunki, które mogą mieć istotny wpływ na osiągnięcie porozumienia