Ksiądz Eugeniusz Gruberski (1870–1923) – reformator muzyki kościelnej w diecezji płockiej

The Rev. E. Gruberski is one of the best known and highly valued reformers of Church music in the diocese of Płock in the period of the Cecilian renewal. The times in which he lived and worked required a fundamental reform of the liturgy and Church music. Numerous abuses in this area distorted liturgical ceremonies and lead to their secularization. The present study looks at various activities of the man, who after receiving an excellent education and gaining experience in Ratyzbona, immediately undertook various activities which aimed at the rebirth of sacred music in the spirit of the Cecilian movement. He proposed many practical solutions which he believed were essential for the recovery of the liturgical music in and outside the diocese of Płock. He called for, among others, professional training of organists, founding organists’ schools and cathedral choirs, maintaining the Gregorian chant and popularizing good sacred music. He managed to implement many of these recommendations, apart from temporal resistance and failures. Undoubtedly, he can be regarded as one of the classic representatives of the Cecilian movement in Poland.Ksiądz Eugeniusz Gruberski jest jednym z najbardziej znanych i cenionych reformatorów z okresu cecyliańskiego ruchu odnowy muzyki kościelnej w diecezji płockiej. Czasy, w których żył, wymagały fundamentalnej reform liturgii i muzyki kościelnej. Liczne nadużycia w tej dziedzinie zniekształcały celebracje liturgiczne i doprowadzały do ich sekularyzowania. Niniejsze opracowanie jest przeglądem rozlicznych działań człowieka, który po otrzymaniu doskonałej edukacji i zdobyciu doświadczenia w Ratyzbonie podjął natychmiastowe i różnorodne aktywności mające na celu odrodzenie muzyki sakralnej w duchu idei cecyliańskich. Zaproponował wiele praktycznych rozwiązań, jego zdaniem esencjalnych dla odnowienia muzyki koscielnej w diecezji płockiej i poza nią. Wzywał między innymi do kształcenia zawodowego organistów, założył szkołę organistowską i chór katedralny, popularyzował chorał gregoriański i dobre wykonawstwo muzyki sakralnej. Mimo tymczasowych niepowodzeń Gruberski zdołał wdrożyć wiele z tych zaleceń. Niewątpliwie może być on uważany za jednego z klasycznych przedstawicieli ruchu cecyliańskiego w Polsce