Impak pengurusan tapak pelupusan ke atas kualiti air sungai di Malaysia: iktibar dari pengalaman tapak pelupusan Pajam dan Sungai Pajam, Negeri Sembilan

Tapak pelupusan merupakan destinasi terakhir dalam riwayat hidup kepelbagaian sisa buangan. Pertambahan jumlah penduduk selari dengan perubahan gaya hidup, khususnya dalam ekosistem bandar menjadi penjanaan utama kepada peningkatan kuantiti sisa buangan dilupus di tapak pelupusan. Fenomena ini menimbulkan pelbagai masalah alam sekitar yang memberi impak negatif bukan sahaja kepada persekitaran fizikal, tetapi melibatkan persekitaran manusia. Disamping itu, penjanaan sisa berterusan dan kekangan tapak pelupusan yang terhad menjadi isu yang amat kronik bukan sahaja di Malaysia, malah dirasai juga oleh negara maju dan negara membangun yang lain. Bagi mengatasi isu yang semakin kronik ini, aspek pengurusan yang bersepadu dan sistematik perlu dilaksanakan. Bagi memahami dan sebagai garis panduan ke arah pengurusan tapak pelupusan yang lestari, kertas ini cuba membincang dan mengariskan beberapa langkah dan pendekatan pengurusan tapak pelupusan, khususnya impak operasi tapak ke atas kualiti air sungai. Selain daripada perbincangan tentang aspek pengurusan secara perundangan dan bukan perundangan, aspek kawalan dan teknikal di tapak pelupusan diambilkira dalam pengurusan tapak pelupusan