Udruženost poliformizma gena TLRs 2,3,4 i CD14 kod bolesnika sa oralnim lihen planusom (OLP)

Uvod. Oral lihen planus (OLP) predstavlja hroničnu inflamatornu bolest oralne mukoze sa nepotpuno rasvetljenom etiologijom. Bolest pogađa oko 2-4% svetske populacije i češće se javlja kod žena. Faktori koji su asocirani sa nastankom OLP-a su: stres, dentalni materijali, dijabetes, autoimunske bolesti, prisustvo Candida albicans, Helicobacter pylori, Hepatitis C virus itd. Prethodne studije sprovedene unutar porodice su ukazale na postojanje genetičke predispozicije za razvoj OLP-a. Dodatno, OLP se često smatra i premalignom oralnom lezijom, iako je asocijacija sa nastankom oralnog karcinoma kontroverzna prema literaturnim podacima. Receptori slični Toll-u (Engl. Toll-Like Receptors - TLRs) predstavljaju veliku klasu receptora koji su uključeni u urođeni i adaptivni imuni odgovor. TLRs vezuju brojne egzogene i endogene antigene prepoznavanjem konzervisanih molekularnih obrazaca patogena (Engl. Pathogen Associated Molecular Patterns - PAMPs. Nakon aktivacije TLR, pokreću se nishodni molekulli u signalnom putu, što dovodi do ekspresije pro-inflamatornih gena. Prethodne studije su ukazale na značajnu ulogu koju TLR receptori imaju u patogenezi infekcije, inflamacije, oštećenja tkiva i nastanka kancera. U TLR genima je identifikovan veliki broj polimorfizama nukleotidne sekvence (Engl. Single Nucleotide Polymorphism – SNP). Moglo bi se pretpostaviti da polimorfizmi mogu uticati na funkcionalnost TLR receptora i povišavati/snižavati rizik za nastanak hronične infekcije. Kako je oralna mukoza direktno izložena mikroorganizmima koji mogu biti prepoznati od strane TLRova, prisustvo SNP-ova u TLR genima bi moglo imati važnu ulogu u patogenezi oralnog lihen planusa. Cilj. Cilj ove doktorske disertacije je bilo utvrđivanje postojanja asocijacije između polimorfizama TLR2 (rs3804099), TLR3 (rs3775291, rs5743312), TLR4 (rs4986791, rs4986790) i CD14 (rs2569190) gena sa rizikom za razvoj i kliničkim formama oralnog lihen planusa, kao i etiološkim faktorima. Dodatno, cilj je bila i identifikacija haplotipskih blokova u studijskoj grupi i asocijacije između registrovanih haplotipova sa rizikom za nastanak oralnog lihen planusa..