Kultura sećanja u proznoj rumunskoj manjinskoj književnosti

Cilj ove doktorske disertacije predstavlja sagledavanje odnosa proznog stvaralaštva rumunske književnosti u Vojvodini i kulture sećanja, a samim tim i društva i identiteta, iz perspektive književne imagologije i teorija kulturnog pamćenja, te uz uvođenje drugih naučnih koncepata korisnih za tumačenje i razumevanje predložene teme. Uz poglavlje u kome se predstavlja teorijsko-metodološki okvir rada, kao i osnovna istraživačka pitanja, u dva velika poglavlja predstavljeno je šest studija slučaja koje ilustruju socrealistički model pamćenja u knjževnosti, kao i model koji oscilira između tradicionalizma, modernizma i postmodernizma. Ovi modeli u sebi komprimuju, pre svega, prosvetiteljsku, etičku i estetsku funkciju književnosti. Analiziraju se reprezentativni prozni tekstovi, odnosno autoslike i heteroslike koje oni posreduju. Književno konstruisane slike, stereotipi i klišei se posmatraju u društveno-političkom i istorijskom kontekstu, u kontekstu žanra i književne tradicije, kao i u kontekstu samog proznog teksta. Rezultati govore o tradiciji konstruisanja pozitivnih autoslika, ali i slika u duhu „prelaznog stanja“ koje predstavljaju negativne autoslike o aspektima „nas“ koji treba da se promene. Slika o Drugom se uglavnom konstituiše kao „unutrašnji Drugi“, čijoj Drugosti može da se teži ili koja može da se odbacuje, pored etničkih, kulturno ili jezičkih Drugih. (Re)konstrukciju književnih autoslika i heteroslika prate dva potpoglavlja o recepciji književnosti o kojoj je reč, u kojima se književne istorije sagledane iz optike sećanja pokazuju kao sistemi koji doprinose formiranju i negovanju repozitorijuma kulturnog pamćenja. Rad se zaokružuje zaključnim napomenama, kao i poglavljima vezanim za izvore, literaturu, transkripciju stranih imena i biografiju autorke.This doctoral dissertation examines relations between prose writings and cultural memory in Romanian literature in Vojvodina, as well as between society and identity. The analysis is being approached form the perspective of imagology and theories of cultural memory, which are presented in the first chapter, although other scientific concepts, useful for understanding of the proposed topic, have also been used. The next two large chapters present six case studies illustrating socialist realism model of memory in Romanian literature in Vojvodina, and a model of memory that oscillates between traditionalism, modernism and postmodernism. These models, first of all, comprise didactic, ethical and aesthetical functions of literature. The two chapters analyse the representative prose writings, examining autoimages and heteroimages that are constructed in selected texts in Romanian literature in Vojvodina. Literary constructed images, stereotypes and clichés are analysed in the socio-political and historical context, in the context of genre and literary traditions, as well as in the context of a prose text in question. The results speak of the tradition in which the self-image can be constructed as a positive autoimage, as well as a negative autoimage that implies a certain "transition state" and represents those aspects of "us" that need to change. More than ethnic, cultural and linguistic Others, literary texts are dominated by the image of "inner Other", whose Otherness “we” long for, or we reject it. (Re)Construction of literary autoimages and heteroimages is followed by two subsections of the reception of literature in question. Literary histories viewed from the perspective of cultural memory, appear as systems that contribute to developing and nurturing repository of cultural memory. The dissertation ends with concluding observations, and is followed by chapters related to sources, bibliography, the list of foreign names transcribed into Serbian, and author’s biography