Urgent carotid endarterectomy in patients with acute neurological ischemic events in progression

Cilj: Analizirati uspešnost neurološkog oporavka ispitanika nakon urgentne karotidne endarterektomije (UKE), u zavisnosti od vrste akutnog preoperativnog neurološkog deficita, kao i analiza ranih i udaljenih rezultata UKE u odnosu na rezultate elektivne karotidne endarterektomije. Metodologija: U periodu od januara 1998. do decembra 2012. godine, u Institutu za kardiovaskularne bolesti “Dedinje” učinjeno je 8244 endarterektomije karotidne arterije everzionom tehnikom. Kod 76 bolesnika, koji su podeljeni u dve grupe, je učinjena UKE zbog akutnog neurološkog deficita u razvoju. Prvu grupu čini 61 ispitanik koji je imao krešendo TIA, dok II grupu čine 15 pacijenata sa slikom moždanog udara (MU) u razvoju. UKE je učinjena u roku do šest sati od početka akutnog neurološkog događaja. CT endokaranijuma je učinjen pre, kao i postoperativno. Radi procene preoperativnog neurološkog poremećaja, kao i postoperativnog neurološkog stanja, korišćena je modifikovana skala Rankin skora (mRS). Rezultati: Prosečni period praćenja iznosio je 96,3±53,9 meseci za I grupu, odnosno 94,4±51,3 meseca za II grupu. U ranom postoperativnom periodu, svi pacijenti "krešendo TIA" grupe kao i 11 bolesnika (73,3%) grupe "MU u razvoju" imali su odličan neurološki oporavak, dok je kod 4 pacijenta (26,7%) druge grupe postoperativni CT mozga bio pozitivan na ishemiju, ali uz značajan neurološki oporavak kod tri. U ranom postoperativnom periodu nije registrovan smrtni ishod. Tokom perida praćenja, jedan bolesnik (1,6%) I grupe imao je manji MU sa uspešnim oporavkom, a kod dva bolesnika zabeležena je restenoza (>50%) unutrašnje karotidne arterije. Jedan pacijent (6,7%) grupe "MU u razvoju" imao je masivni MU praćen smrtnim ishodom. Zaključak: UKE je metoda izbora hirurškog lečenja kod bolesnika sa krešendo TIA i verifikovanom karotidnom stenozom. MU u razvoju je prihvatljiva indikacija za UKE. Rani i udaljeni rezultati hirurškog lečenja ispitanika kod kojih je učinjena UKE zbog krešendo TIA, se ne razlikuju od rezultate lečenja pacijenata kod kojih je učinjena elektivna karotidna endarterektomija.Objective: The aim of this study was to analyze the outcome of urgent carotid endarterectomy (CEA) with respect to the type of preoperative acute neurogical deficit, and an analysis of early and late results urgent CEA from the results of elective CEA. Methods: From January 1998 to December 2012, 8244 eversion CEAs were done at „Dedinje“ Cardiovascular Institute. In 76 patients urgent CEA was performed for acute neurologival ischemic events- 61 patients with crescendo TIA (group I) and 15 patients with stroke in progression (group II). All procedures were performed within 6 hours after symptoms appeared. Brain CT was done prior and after the surgery. Disability level was assessed prior to and after urgent CEA using modified Rankin scale (mRS). Results: Median follow up was 96.3±53.9 months for group I and 94.4±51.3 months for group II. In the early postoperative period all patients in crescendo TIA group and eleven patients (73.3%) in stroke in progression group had excellent recovery while in patients with stroke in progression group 4 patients (26.7%) had brain CT positive for ishemia, yet neurological status significantly improved in 3 patients. In the early postoperative period there no lethal outcomes. During the follow-up, on patient (1.6%) of first group had minor stroke and fully fecovered and in two patients was observed restenosis (> 50%) internal carotid artery. In stroke in progression group one patient (6.7%) had major stroke followed by lethal outcome. Conclusions: Based on our results urgent CEA is a safe and effective treatment option for patients with crescendo TIA. Stroke in evolution is acceptable indication for urgent CEA. Early and late results of surgical treatment of patients who underwent urgent CEA for crescendo TIA, do not differ from the results of treatment of patients who underwent elective CEA