Ondernemen met natuur : reflectie op wederkerigheid tussen ondernemen en natuur

Dit rapport verkent de relaties tussen ondernemen en natuur theoretisch en empirisch. Drie koplopers op het gebied van duurzaam ondernemen schuiven langzaam op van impactreductie, waarbij de natuurlijke omgeving zoveel mogelijk wordt ontzien, naar strategieën gericht op wederkerigheid. Bij wederkerigheid benutten ondernemers natuurlijke hulpbronnen niet alleen in hun bedrijfsvoering, maar investeren zij ook in het op peil houden of ontwikkelen van natuur. Obstakels die zij hierbij tegenkomen zijn: een gebrekkige beheersbaarheid van natuurlijke processen, een nadelige kosten-baten verhouding bij investeren in natuur, nadelige concurrentieverhoudingen, een gebrek aan kennis over de werking en bijdrage van wederkerigheid aan de natuurlijke omgeving en belemmerende regelgeving. Om deze obstakels te overwinnen passen ze, met wisselend succes, diverse governance strategieën toe. Kennisuitwisseling en samenwerking met andere ondernemers (zelf governance) en beïnvloeding van overheidsregulering voeren hierbij de boventoon. Ook elementen van markt-governance (certificering) en netwerk-governance (convenanten) zijn zichtbaar. Opvallend zijn de hoge verwachtingen die de ondernemers koesteren van aanpassing van overheidsregulering. Deze verwachtingen staan op gespannen voet met de terugtredende overheid die de verantwoordelijkheid voor natuur steeds meer bij de samenleving neerlegt