Education and popularyzation of knowledge about the past in Greater Poland historical museums in 1945-1989

Wydział HistorycznyNiniejsza praca stanowi syntezę działań muzealnych w zakresie edukacji i popularyzacji wiedzy o przeszłości w wielkopolskich muzeach historycznych w latach 1945- 1989. Celem jaki przyświecał prowadzonym w ramach rozprawy badaniom było zaprezentowanie muzeów jako instytucji, które odgrywały znaczącą rolę w obszarze polityki kulturalnej Polski Ludowej. Badania w tym zakresie zostały oparte o materiał archiwalny 30 wielkopolskich placówek muzealnych o charakterze historycznym oraz dokumentację znajdującą się w archiwach państwowych odnoszącą się do wspomnianych instytucji. W zakresie terytorialnym praca odnosi się do regionu „Wielkopolski właściwej”, a więc obszaru historycznego i znacznie bardziej rozległego aniżeli wydzielone w latach 1945-1989 województwo poznańskie. Rozprawa stanowi odpowiedź na kilka istotnych pytań z obszaru działalności edukacyjnej wielkopolskich placówek muzealnych. Pierwsze z nich dotyczy tego, czy we wspomnianych placówkach faktycznie dominowała tematyka wiedzy o przeszłości. Następnie, jakie działania oświatowe były najczęściej stosowane oraz cieszyły się największym zainteresowaniem odbiorców. Określenie tych kwestii pomogło z kolei w uzyskaniu odpowiedzi na pytanie o grupę odbiorców działań muzealnych, z którą najczęściej współpracowano. Natomiast wyznaczenie tematyki dominującej w poszczególnych formach edukacji i popularyzacji wiedzy historycznej, dało możliwość zastanowienia się nad właściwą funkcją jaką wielkopolskie muzea historyczne pełniły w okresie Polski Ludowej: oświatową, czy propagandową. Pozyskany materiał źródłowy umożliwił również wskazanie najbardziej aktywnych w sferze oświatowej wielkopolskich instytucji muzealnych w latach 1945-1989. W pracy podjęto się również ukazania objętych badaniami placówek w szerszym kontekście – polityki kulturalnej państwa i regionu Wielkopolski w latach 1945-1989. Taka perspektywa umożliwiła ocenę roli i znaczenia muzeów historycznych dla realizacji celów władz Polski Ludowej.Present dissertation is a synthesis of museums activities in the field of education and the popularization of knowledge about the past in historical Greater Poland museums in the years 1945-1989. The purpose of the research conducted as part of the dissertation was to present the museum as an institution that played a significant role in the area of cultural policy of Polish People's Republic. Research in this scope was based on archival material from Greater Poland 30 historical character museums and documentation located in the state archives relating to these institutions. In territory range, dissertation refers to the region of "proper Greater Poland”, therefore historical territory and much more extensive area than the Poznań Province separated in 1945-1989. Scientific description of the available source material allowed to answer several questions. The first of these concerned, whether the subjects of knowledge about the past really dominated in these institutions. Then, what educational activities were most often used and enjoyed the greatest interest of recipients. Defining these issues, in turn, helped to answer the question about the group viewers of museum activities with which they most often cooperated. Whereas determining the dominant themes in individual forms of education and popularization of historical knowledge, gave the opportunity to consider on the proper function what historical museums in Greater Poland performed in the period of Polish People's Republic: educational or propaganda. Obtained source material also made it possible to identify the most active institutions in the field of education. Dissertation also attempts to show the institutions, covered by the study, in a broader context - the cultural policy of the state and Greater Poland region in years 1945-1989. Such perspective made it possible to assess the role and significance of historical museums in achieving the goals of the Polish People's Republic authorities