Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej jako element dynamizacji procesów integracyjnych na poziomie lokalnym i regionalnym w Unii Europejskiej

In the context of the mounting crisis of the European integration project, cross-border cooperation appears to be one of the dynamically developing exceptions. This in particular concerns the instrument of the European grouping of territorial cooperation (EGTC). Recent years have seen a considerable increase in the number of groupings established and initiatives aimed at establishing new ones. A more inquisitive approach to the development of EGTCs can produce different conclusions, however. On the one hand, EGTCs can exemplify the institutional pragmatism of local authorities, on the other – the implementation of EU member states’ national policies. The purpose of this paper is to take a critical look at EGTCs as an element invigorating integration processes at the local and regional levels of the European Union. The author explores the different motivations and spatial differentiation of EGTCs that is emerging in the European Union. The premise of this paper is that in different parts of Europe, actors commit to establishing EGTCs for different reasons, which translates into the varying ‘density’ of EGTCs in specific EU macroregions. The analysis is conducted taking into account the main theories of integration in the field of European Union studies and the processes of international integration. The conclusion is that France and Hungary are the main European players with respect to EGTCs, although each state is stimulated by different factors.W kontekście narastającego kryzysu projektu integracyjnego w Europie to współpraca transgraniczna wydaje się być jednym z dynamicznie rozwijających się wyjątków. Dotyczy to w szczególności instytucji Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT). Ostatnie lata to znaczący przyrost ilości utworzonych ugrupowań oraz inicjatyw zmierzających do ich powołania. Jednakże bliższe spojrzenie na rozwój EUWT może sugerować bardziej złożony obraz sytuacji. Z jednej strony, bowiem stanowić mogą one przejaw pragmatyzmu instytucjonalnego jednostek samorządu terytorialnego, z drugiej, realizacji polityk narodowych państw członkowskich. Celem prezentowanego tekstu jest krytyczne spojrzenie na instytucję EUWT jako elementu dynamizacji procesów integracyjnych na poziomie lokalnym i regionalnym w Unii Europejskiej. Autor stawia pytanie o zróżnicowanie motywacyjne i przestrzenne tworzonych EUWT w Unii Europejskiej. Zakłada on, iż aktorzy w różnych częściach Unii Europejskiej angażują się w tworzenie ugrupowań z uwagi na odmienne czynniki, co przekłada się na zróżnicowaną „gęstość” ich występowania w poszczególnych makroregionach wspólnoty. Analiza przeprowadzona została przez pryzmat głównych teoretycznych szkół integracyjnych w obszarze studiów nad Unią Europejską i procesami integracji międzynarodowej. Wnioski pokazują Francję i Węgry jako głównych graczy w Europie w zakresie EUWT, każde z tych państw motywowane jest jednak przez odmienne czynniki