Socialist upbringing in children’s homes in the first years of the People’s Republic of Poland (1944-1953)

W pracy ukazano źródła, zasady i praktyczne realizowanie ideałów wychowania socjalistycznego w domach dziecka w warunkach tworzenia ustroju socjalistycznego powojennej Polski. W celu realizacji tematu wykorzystano m.in. artykuły z czasopism oraz publikacje przeznaczone dla kierowników i wychowawców domów dziecka oraz wytyczne ministerialne i akty prawne, głównie powstałe w latach 1944-53. Daleko idące przemiany ustrojowe w Polsce po zakończeniu II wojny światowej objęły swoim zasięgiem niemalże każdy element życia społecznego, nie wyłączając sfery wychowania, w tym wychowania zakładowego. Oficjalna propaganda głosiła konieczność kształtowania w placówkach opieki nad dzieckiem „nowego człowieka”, zaangażowanego w budowanie społeczeństwa socjalistycznego. Toteż za wzór stawiane były domy dziecka w których wychowanie miało charakter świecki, realizujące upolityczniony model wychowania komunistycznego, mający swoje źródła w pedagogice radzieckiej.Socialist upbringing in children’s homes in the first years of the People’s Republic of Poland (1944-1953) The paper presents sources, principles and practical implementation of socialist upbringing ideals in children’s homes conditioned by the formation of the socialist system in post-war Poland. The subject was pursued by means of, i.a., journal articles and publications intended for children’s home directors and service workers, as well as ministerial guidelines and legal acts drafted mainly in 1944-53. The far-reaching systemic transformation in Poland after the end of the World War Two has covered nearly every part of social life, including the aspect of child rearing along with institutional education. The official propaganda claimed the necessity for creating in childcare facilities the ‘new man’ engaged in the construction of socialist society. Hence, the children’s homes held up as models were the ones in which upbringing was of secular nature and which executed the political model of communist upbringing stemming from the Soviet pedagogy