The Photographic Vision in the context of Western tradition of ocularcentrism: The practise and theory of European and American artists in the I part of the XX c.

Wydział HistorycznyTematem rozprawy jest relacja pomiędzy epistemologicznymi podwalinami fotografii w I połowie XX wieku i zachodnią tradycją wzrokocentryzmu. Mowa tu przede wszystkim o fotografii powstającej w kręgu artystów awangardowych w Europie: futurystów, przedstawicieli Nowego Widzenia, surrealistów oraz amerykańskich formalistów. Przedstawione w rozprawie interpretacje budowane są wokół pojęcia „wizja fotograficzna”, które jest rozumiane jako pojęcie spajające obraz, widza i łączący ich akt percepcji i zostaje zakorzenione w antropologii obrazu Hansa Beltinga. Przywołana w tytule praktyka i teoria artystów zostaje poddana analizie w kontekście szerszych zmian epistemologicznych, obecnych w filozofii, nauce, ale także okultyzmie. W konsekwencji przedstawiona rola i miejsce omawianego materiału przekracza funkcję fotografii sprowadzanej jedynie do opresyjnego, dyscyplinującego narzędzia władzy (teoria apparatusa). W zamian wskazana zostaje różnorodność epistemologicznych podwalin określonych modeli wizji fotograficznej, ukazanych jako projekty antropologiczne. Część z nich zaś jawi się jako medium służące podważeniu wzrokowej dominacji, a tym samym znoszące powszechne, upraszczające zinstrumentalizowanie fotografii w antywzrokocentrycznym dyskursie.The subject matter of dissertation is the relations between epistemological foundation of photography in the first half of 20th century and the Western tradition of ocularcentrism. The most important is here the question about photography created by avantgarde artists in Europe: Futurists, representatives of New Vision and Surrealists and also American representatives of formalism. The key issue for conducted interpretations is the notion of „photographic vision” understood as an unite of image, viewer and act of perception and rooted in Hans Belting anthropology of image. The practise and the theory of artists pointed in the title are analyzed in the wider, epistemological changes present in philosophy, science and also occultism. Aftermath role and place of discussed material is crossing a function of photography which is described as a opressive and disciplining instrument of power (theory of apparatus). Instead a heterogeneity of epistemological foundation of different models of photographic vision is pointed, and they are understood as a anthropological projects. While the part of them is disclosing as a medium undermining eye hegemony, and at the same time undermining common, reductive meaning of photography in anti-ocularcentric discourse