The protection of internal security and constitutional order as exemplified by the tasks and activity of the Internal Security Agency – a critical analysis of de lege lata and de lege ferenda regulations

Głównym celem artykułu jest przedstawienie problematyki ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku konstytucyjnego przez pryzmat zadań i działań Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Polsce. W tekście przedstawiono kilka pytań: (1) W jakim stopniu brak szczegółowego określenia zakresu działalności ABW wpływa na instrumentalne wykorzystanie tej służby specjalnej, (2) Czy dość ogólne regulacje prawne, w zakresie zadań ABW, wpływają na niższą efektywność działania tej służby specjalnej? (3) Czy niewłaściwy sposób regulacji kwestii związanych z zadaniami ABW wynika z niskiego poziomu legislacji polskiego legislatora, czy może z chęci pozostawienia służbom specjalnym dość dużej swobody działania? W związku z pytaniami przedstawiono następujące stwierdzenia: (1) Wybrane i analizowane rozwiązania prawne nie zmieniają zbytnio, zakresu stosowania "specjalnych środków", takich jak kontrola operacyjna czy dostęp do danych telekomunikacyjnych. W art. 3 Projektu z 2014r. znajduje się zbyt wiele zwrotów niedookreślonych oraz zwrotów, których definicji legalnych trudno szukać w polskim ustawodawstwie; (2) słusznie ograniczono zadania ABW w zakresie chociażby przestępczości narkotykowej, jednakowoż w innych wypadkach w zakresie działań ABW w zasadzie niewiele się zmienia, a nakierowanie na określony rodzaj zagrożeń i przestępstw będzie "decyzją polityczną" Szefa ABW jak i Ministra Spraw Wewnętrznych; (3) Część chybionych rozwiązań jest wynikiem niskiej "kultury legislacyjnej", w tym wypadku na poziomie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Możliwe, że uchybienia są wynikiem pospiesznych prac nad projektami, jednakowoż prace te mają zawsze "wymiar polityczny". W tworzeniu rozwiązań na pewno dużą rolę odegrały interesy samych służb i interes państwa.The main objective of the paper is to present the issues of the protection of internal security and constitutional order in view of the tasks and activities of the Internal Security Agency in Poland. The author of the text seeks answers to the following questions. (1) To what extent does the lack of clear-cut frames for the ISA’s activity influence the instrumental use of this agency? (2) Do over-generalised legal regulations on the ISA’s activities lead to poorer efficiency of this agency’s operations? (3) Does faulty regulation related to the ISA’s range of activities result from inadequacies in Polish legislation, or maybe from the intention to endow the special services with greater freedom of action? In reference to the above questions, the author puts forward the following theses: (1) the selected and analysed legal instruments exert an infinitesimal influence on the scope of the application of “special measures”, such as the operational control or access to telecommunications data. Art. 3 of the Bill of 2014 contains too many vague terms or expressions whose legal definitions are missing from Polish legislation; (2) it seems reasonable that the range of the ISA’s activities has been restricted, e.g. as regards drug-related crime. However, other areas of the ISA’s interest have witnessed few changes, and its impromptu involvement with specific threats and offences is left to the ‘political decision’ of the Head of the ISA and the Minister of the Interior; (3) the impractical solutions are partly a result of an inadequate ‘legislative culture’, in this case, at the level of the Ministry of the Interior. This shortcoming might be the result of excessive haste during work on the Bill; nevertheless, such works always carry a political load, which means that the interests of the services themselves, as well as of the state, played an enormous role in this project