SOME REMARKS ON THE PROCEDURAL FAIRNESS OF A COMPLAINT AGAINST EXCESSIVE LENGTH OF CRIMINAL PROCEEDINGS

Artykuł traktuje o modelu postępowania zainicjowanego skargą na przewlekłość postępowania karnego, który został ukształtowany w ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 ze zm.). Rozwiązanie legislacyjne nieprzewidujące możliwości zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie przewlekłości budzi wątpliwości natury konstytucyjnej i rodzi pytanie, czy ukształtowana w ten sposób procedura jest sprawiedliwa. Ponadto niejasne jest, czy rozwiązanie takie było zabiegiem celowym, czy też stanowi wynik tak zwanego „pominięcia” legislacyjnego. Istnienie prawa do zaskarżenia orzeczenia jest konsekwencją wyboru między modelem postępowania wpadkowego a pierwotnego, co odzwierciedla orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego. Zastosowana w ustawie cywilnoprawna konstrukcja Skarbu Państwa dla potrzeb odpowiedzialności odszkodowawczej, przy jednoczesnym ograniczeniu kontradyktoryjności, sprawia, że pozycja Skarbu Państwa w toku postępowania jest problematyczna. Zmiany w ustawie powinny podążać w kierunku większej kontradyktoryjności. Uzasadnienie obecnego modelu, opartego na zasadzie pomocniczej szybkości postępowania, jest wysoce niewystarczające w świetle naczelnych zasad polskiego procesu karnego.The paper discusses a model of proceedings initiated by a complaint against excessive length of criminal proceedings introduced in the Act of 17 June 2004 on a complaint against violation of a party’s right to have a case examined without undue delay preparatory and judicial proceedings (Journal of Laws 2004, No. 179, item. 1843 as amended). A legislative solution which does not provide for the possibility of appeal against a judgment on lengthiness raises the question of the constitutionality and procedural fairness of such regulation. Moreover, it is unclear whether such a solution was intentional, or is the result of so-called legislative ‘omission’. The existence of the right to appeal against the judgment is a consequence of the choice between the model of incidental proceedings and proceedings on the merits, which reflects the jurisprudence of the Constitutional Court (Trybunał Konstytucyjny) and the Supreme Court. The civil law structure of the State Treasury for the purposes of liability for damages used in the Act, together with a simultaneous limitation of the application of elements of adversarial proceedings, makes the position of the Treasury in the course of the proceedings rather problematic. The existing law requires amendments towards an increased involvement of the contradictory elements. Recognition of the current model of proceedings based on the auxiliary principle of the rapidity as satisfactory would be highly inappropriate in light of the guiding principles of the Polish criminal procedure