Polish emigration and reemigration as an experience. Sociological and pedagogical aspect

Wydział Studiów EdukacyjnychPrzez wiele lat Polska była krajem emigracji, krajem wysyłającym do innych krajów Europy Zachodniej. Kiedy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej tylko trzy kraje otworzyły od razu swoje rynki pracy, były to Anglia, Irlandia i Szwecja. W 2006 roku polscy obywatele mogli podejmować legalne zatrudnienie w kolejnych krajach- Finlandii, Grecji, Włoszech, Portugalii czy Hiszpanii. Badania podjęte w niniejszej rozprawie dotyczą młodych Polaków pracujących za granicą. Jednym z problemów poruszonych w pracy jest próba odpowiedzi na pytanie czy wyjazd emigracyjny posłużył poprawie ich życia, Co znaczą dla nich emigracyjne doświadczenia? Czy są szczęśliwi i jak często odwiedzają rodzinę pozostającą w Polsce? Jaki rodzaj pracy wykonują na emigracji? I czy wykonywana przez nich praca jest zgodna z uzyskanym przez młodych emigrantów doświadczeniem? Kolejnym zagadnieniem poruszanym w pracy jest aspekt drenażu mózgów w odniesieniu do współczesnego zjawiska „cyrkulacji mózgów” i ich marnotrawstwa. Młodzi Polacy relacjonują w badanych, iż emigracyjny wyjazd spowodował, iż zminimalizowaniu uległy ich finansowe problemy, iż wzrosło ich poczucie sprawstwa. Przyjęta koncepcja pracy powoduje, iż jej struktura składa się z trzech części. W pierwszej (rozdział I i II) zawarto teoretyczne konstrukty opisywanego zjawiska. W drugiej (rozdział III) przedstawione zostały założenia metodologiczne projektu badawczego, w trzeciej zaś części (rozdział IV i V) - uzyskane drogą weryfikacji empirycznych wnioski i ich podsumowanie. Pierwszy rozdział przybliżyć ma, oprócz charakterystycznych dla XXI wieku kwestii związanych z globalizacją, także stricte teoretyczny - terminologiczny aspekt migracji międzynarodowych. Świat doby globalizacji oraz jego relacji wobec migracji międzynarodowych, został ukazany w kontekście społecznym, kulturowym i gospodarczym. Poruszono także kwestię transnacjonalizmu w migracyjnym wymiarze. Zważywszy na fakt, iż przedmiotem zainteresowania niniejszej dysertacji są migracje poakcesyjne, sporo miejsca poświecono także regulacjom związanym z polityką rynku pracy w Unii Europejskiej. Dokonano następnie przeglądu i charakterystyki ruchów migracyjnych, a także teorii migracji i jej faz. W kolejnej części rozważań, uwagę skoncentrowano na specyfice polskiej emigracji zagranicznej oraz migracji powrotnej, ukazując jej aspekt historyczny oraz dynamikę zmian. Całość wzbogacona została komentarzami płynącymi z najnowszych badań, które opisują trendy charakteryzujące współczesną poakcesyjna emigracje z Polski. Wybrane aspekty socjopedagogicznego dyskursu nad emigracją poakcesyjną uczyniono kolejnym elementem rozdziału. Zwrócono w nim uwagę na zjawisko deprecjacji kwalifikacji- ich marnotrawstwa, (jednakże wbrew potocznym opiniom) w kontekście swoistej życiowej zaradności, będącej wyrazem determinacji mającej na celu poprawę losu jednostek, bez względu na charakter podjętego przez nie zatrudnienia. W tej części podjęto się także rozważań na temat istoty, alarmistycznie opisywanego drenażu mózgów, w kontekście poakcesyjnej emigracji i tego, czy stanowi dla Polski i jej obywateli realne zagrożenie. Ponowoczesna migracyjna sieć wsparcia i jej nowa jakość w postaci blogosfery- jako „natychmiastowego panaceum na wszelkie migracyjne dolegliwości” to kolejne z omówionych zagadnieniem. Na koniec rozważań teoretycznych pochylono się nad kwestią i modelami polskich migracji powrotnych, ich konsekwencjami i wynikającymi z nich zagrożeniami. Trzeci rozdział posłużył przedstawieniu podstaw metodologicznych, przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego (z wykorzystaniem złożonego z trzech części kwestionariusza ankiety) badań, których wyniki i analiza zaprezentowane zostały w następnych częściach pracy – w rozdziale czwartym i piątym - prezentując społeczno – demograficzny profil poakcesyjnego migranta. Część ta obejmuje analizę głównych motywów wyjazdu i powrotu, dynamikę biograficznych doświadczeń polskich migrantów, z uwzględnieniem takich aspektów ludzkiej biografii jak: -doświadczenia zawodowe, -struktura oraz funkcjonowanie rodzin migracyjnych, (z perspektywy emigranta) -struktura racji działania dotycząca różnych aspektów decyzyjnych w biografii migrantów, -asocjacje towarzyszące Polakom powracającym z emigracji zarobkowej, -trudności adaptacyjne podczas emigracji i po powrocie z niej, -struktura sieci społecznego wsparcia i pomocy społecznej w trzech perspektywach czasowych, w których funkcjonowali i funkcjonują emigranci. Ponadto istotnym elementem omawianej części jest ocena migracyjnych doświadczeń, dokonanych przez samych migrantów, będąca próbą bilansu migracyjnego epizodu i jego roli w życiu młodych reemigrantów. Rozdział IV przedstawia zatem wyniki, uzyskanych drogą empirycznych weryfikacji, badań. Ostatni rozdział niniejszej pracy przybliża podsumowanie wniosków będące finalnym efektem badawczych dociekań.For many years , Poland has been one of the largest sending areas in Central and Eastern Europe and a vast reservoir of labor for many countries in Western Europe and North America, when Poland officially became a member of the European Union in May 2004, only three EU Member States immediately opened their labor markets to nationals of Poland and the seven other Eastern European accession states: the United Kingdom, Ireland, and Sweden. By the end of 2006, Polish citizens could also freely work in Finland, Greece, Italy, Portugal, and Spain. My research are connected to teenagers and young people who are working abroad. I am wondering if they improve theirs life thanks to emigration works. What emigration means to them? Are they happy? How often the visit Poland, and family who is living in Poland? What kind of job are they doing? And is it connected to their education? Why the couldn’t find a job in Poland? Knowledge transfer between countries is very important think - on the other hand, the loss of the best and brightest participants in the work force to developed countries, commonly known as the “brain drain”, may have adverse effects on source economies. In view of circular migration, the resultant transfer of human capital and knowledge represents a “brain circulation” between the host country and the country of emigration. We can say that this is “brain waste” if it is about Polish, because Polish workers are working, for example in Ireland as a kitchen porters or housekeepers even if they are masters of economics or for example mathematics. In general research says that young Polish have new better life. They say that they finally haven’t financial problems. They are traveling around the world, meeting interesting places, people and cultures, and they can afford for everything. The financial, economic reasons are the most important for them, but on the other hand thanks to migration young polish migrants believe that world is not as bad as they were thinking, that they can more, and that their life is in theirs hands