The leniency programme as a tool for combating agreements restricting competition in Polish competition law

Prawa i Administracji: Katedra Postępowania AdministracyjnegoPrzedmiotem niniejszej pracy jest program łagodzenia kar pieniężnych (leniency) w polskim systemie prawa ochrony konkurencji, w tym przesłanki, zasady, mechanizm i procedura łagodzenia przez Prezesa UOKiK kar pieniężnych wymierzanych przedsiębiorcom za naruszenie przez nich zakazu porozumień ograniczających konkurencję. U podstaw rozważań pracy leży założenie, że po pierwsze, możliwe jest skonstruowanie modelu optymalnego programu łagodzenia kar, który w możliwie najwyższym stopniu przyczynia się do realizacji pierwszorzędnego celu programu leniency tj. odstraszania ex ante i ex post, a po drugie, że taki optymalny program, aby osiągać ten cel, musi charakteryzować się nie tylko odpowiednią konstrukcją normatywną ale i również musi obejmować odpowiednie elementy polityki antymonopolowej (takie jak surowe kary, kryminalizacja karteli). Wymagany jest przy tym również autorytet organu antymonopolowego wynikający z jego aktywnej postawy w walce zwłaszcza z kartelami oraz transparentność stosowanych procedur. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie – w kontekście przyjętej hipotezy – czy polski program łagodzenia kar pieniężnych realizuje te cele, czy stanowi zatem skuteczny instrument zwalczania porozumień ograniczających konkurencję, w tym zwłaszcza karteli. O ile wskazana powyżej hipoteza badawcza potwierdziła się w pełni (również w realiach polskiego systemu prawa ochrony konkurencji), o tyle odpowiedź na zasadnicze pytanie niniejszej pracy jest negatywna. Polski program łagodzenia kar nie stanowi obecnie skutecznego instrumentu zwalczania porozumień ograniczających konkurencję.The subject matter of this PhD thesis is the leniency programme in Polish law of competition, including the conditions, rules, mechanism and procedure for lenient treatment by the OCCP President while imposing on undertakings fines for the breach of the ban on agreements restricting competition. In the PhD thesis it is assumed that first, it is possible to set up the optimal leniency programme, that to the utmost contributes to the fulfilment of the ultimate objective of leniency programme, i.e., ex ante and ex post deterrence; second, such optimal programme, in order to achieve this goal, has to encompass not only the adequate legal structure but also appropriate competition policy (including severe fines, criminalization of cartels). Moreover, it is necessary for the competition authority to enjoy a high reputation as being effective in its fight against anticompetitive agreements, in particular cartels. Finally, the leniency program has to be transparent. The thesis aims at providing with the response to the question whether the Polish leniency programme fulfils aforementioned objective, and as a consequence whether it is an effective tool for combating anticompetitive agreements, in particular cartels. While the hypothesis made in this PhD thesis is fully corroborated (also in Polish competition law), the response to the crucial question is negative as the Polish leniency programme does not constitute an effective tool for combating anticompetitive agreements