The experience of Russia. Analysis of contemporary Polish travel narratives

Wydział Nauk Społecznych: Instytut SocjologiiTematem pracy jest polskie podróżnicze doświadczenie w Rosji po rozpadzie Związku Radzieckiego. Praca odwołuje się do wybranych teorii socjologii podróży oraz wykorzystuje niektóre pojęcia teorii postkolonialnej odniesione do kontekstu Europy Środkowo-Wschodniej. Celem jest rekonstrukcja turystycznego wizerunku Rosji w oczach Polaków i zbadanie zależności pomiędzy indywidualnymi doświadczeniami turystów a kulturowymi obrazami Wschodu. Praca łączy dwie metody: socjologicznie zorientowaną analizę dyskursu bazującą na materiałach książkowych (publikowane relacje z podróży) z interpretacją wywiadów z turystami podróżującymi do Federacji Rosyjskiej. Główne wnioski dotyczą selektywności wyłaniającego się obrazu Rosji oraz oceny przydatności stosowania perspektywy postkolonialnej dla opisu relacji polsko-rosyjskich. Współczesna Rosja jest przez podróżników postrzegana jako przestrzeń prowincjonalna, oddalona w czasie i przestrzeni, nosząca cechy obrzeży o kulturze przegrywającej z naturą. Rosja może być więc wpisywana w schemat orientalizacji jako dawny quasi-kolonizator o niewielkim autorytecie kulturalnym i jednocześnie jako Wschód, którego bliskość symbolicznie okcydentalizuje Polskę. Z drugiej strony podróżowanie do Rosji stanowi w określonych kontekstach mechanizm budowania wspólnej przestrzeni Polaków i Rosjan w opozycji do Europy Zachodniej.The dissertation is a study of Polish travel experience in Russia after the collapse of the Soviet Union. Submitted work is grounded in the sociology of tourism and, at the same time, uses some concepts of postcolonial theory adapted to the context of Central and Eastern Europe. The aim of the study is to reconstruct the travellers' picture of Russia and to investigate the relationship between individual experience and cultural images of the East. The research is the combination of two methods: sociological discourse analysis based on travel literature and the qualitative interviews with Polish tourists travelling to the Russian Federation. Main conclusions refer to the selective character of the image of Russia and the usefulness of the postcolonial perspective for the description of Polish-Russian relations. Contemporary Russia is perceived by Polish travellers as a provincial and peripheral area, remote in space and time, which culture is underestimated in comaprison to nature. Perception of Russia is therefore inscribed in the orientalization scheme – both as a consequence of Russia being a former quasi-colonizer having rather low cultural authority and, at the same time, treating Russia as the East, which may be used for symbolic occidentalisation of Poland. On the other hand, travelling to Russia is often seen as a mechanism of building a common Polish-Russian space in the opposition to Western Europe