Frankofoński postkolonializm z Europy Wschodniej

Artykuł opiera się na ostatnich badaniach, w których toczy się spór dotyczący analizowania literatury pochodzącej z nazwanej tak przez Davida Chioniego Moore‟a „sfery postsowieckiej” pod kątem teorii postkolonialnej. Dowodzi, że uznanie krajów byłej sowieckiej strefy wpływów za posiadające cechy wspólne z byłymi koloniami francuskimi może przynieść twórcze rezultaty. Możliwe, że zainteresowanie studiów literaturoznawczych relacjami pomiędzy Pierwszym a Trzecim Światem pozostawiło lukę w postaci Drugiego Świata, a przynajmniej – pisarzy frankofońskich. Możemy zacząć ją wypełniać, studiując teksty po francusku napisane przez twórców pochodzących z obszarów byłej dominacji sowieckiej. Niniejszy artykuł bada fikcjonalne i teoretyczne prace Julii Kristevej, Agoty Kristof, Milana Kundery, Andreï Makinego i Briny Svit. Ich spojrzenie wykorzystywane jest do zbadania zakresu, w jakim intelektualiści z małych krajów Europy Środkowej i Wschodniej oceniają swoją pozycję jako „postkolonialną” – politycznie i językowo podobną do sytuacji frankofońskich naukowców i pisarzy z Maghrebu, Afryki Subsaharyjskiej lub Antyli.This article draws from recent research that makes an argument for studying literature from what David Chioni Moore calls „the post-Soviet sphere‟ under the rubric of postcolonial theory. It contends that conceiving of countries formerly under Soviet rule as having some characteristics in common with countries once under French colonial rule can yield productive results. It is quite possible that the concentration in literary studies on relations between the First and Third Worlds has left a void with respect to the Second World, at least with respect to francophone writers. We can begin to fill this void by studying texts in French by writers from places formerly under Soviet domination, and this article examines the fictional and theoretical works of Julia Kristeva, Agota Kristof, Milan Kundera, Andreï Makine and Brina Svit. Their insights are used here to explore the extent to which intellectuals from small Central and Eastern European countries find themselves in a „postcolonial‟ position – politically and linguistically – similar to that of francophone scholars and writers from the Maghreb, sub-Saharan Africa or the Antilles