Comparative analysis of functions’ distribution of German and Polish modal particles

Wydział Neofilologii: Instytut Lingwistyki StosowanejZiel der vorliegenden Arbeit ist eine konfrontative und pragmatische Analyse der Verwendung und der Funktion von Abtönungspartikeln des Deutschen und des Polnischen. Die vorliegende Arbeit setzt sich aus fünf Kapiteln zusammen. Im ersten Kapitel der Arbeit sind die deutschen und die polnischen Partikeln im Überblick dargestellt. Das zweite Kapitel ist den Abtönungspartikeln des Deutschen und des Polnischen als Forschungsgegenstand gewidmet. In ihm werden die Abtönungspartikeln beider Sprachen hinsichtlich ihrer Pragmatik, Lexikologie und Lexikographie referiert. Weiterhin wird auf die wesentlichen kommunikativen Funktionen der deutschen Abtönungspartikeln eingegangen, wobei lexikologische Fragen zum Vorhandensein von Homonymen zu ihnen in anderen Wortklassen und Fragen zur syntaktischen Distribution der Abtönungspartikeln hinsichtlich der Satzarten erörtert werden. Im zweiten Kapitel wird auch auf das Problem der funktional äquivalenten Wiedergabe der deutschen Abtönungspartikeln im Polnischen eingegangen. Das dritte Kapitel enthält die Darstellung der Analyse des Belegmaterials. Ziel der Analyse ist, die von deutschen und polnischen Abtönungspartikeln getragenen Funktionen und funktionalen Schattierungen systematisch zu beschreiben. Das vierte Kapitel präsentiert die Ergebnisse der Analyse, aus denen direkte und projektive Schlussfolgerungen gezogen werden. Den Abschluss der Arbeit bildet eine Zusammenfassung des ihr zugrunde gelegten theoretischen Ansatzes, der Analyseergebnisse und der aus diesen abgeleiteten direkten und indirekten Schlussfolgerungen.Celem niniejszej pracy jest konfrontatywna i pragmatyczna analiza funkcji niemieckich i polskich partykuł modalnych (Abtönungspartikeln). Praca składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział pierwszy poświęcony jest ogólnej prezentacji niemieckich i polskich partykuł. W drugim rozdziale opisane zostały partykuły modalne języka niemieckiego oraz partykuły modalne w języku polskim. W tym celu przedstawiono ich cechy morfologiczne, składniowe i semantyczne, również w ujęciu konfrontatywnym. Rozdział ten poświęcony jest także przedstawieniu pragmatycznej funkcji partykuł modalnych, jak również ich homonimów, dystrybucji w różnych rodzajach zdań oraz problematyce ekwiwalentnego oddania funkcji niemieckich partykuł modalnych w języku polskim. Trzeci rozdział poświęcony jest analizie zgromadzonego materiału badawczego. Celem analizy jest przedstawienie funkcji niemieckich i polskich partykuł modalnych, ich usystematyzowanie, jak również ich konfrontatywny opis oraz wskazanie ewentualnych różnic systemowych. Rozdział czwarty zawiera wyniki przeprowadzonej analizy. W rozdziale piątym posumowano część teoretyczną i praktyczną dysertacji oraz wypływające z niej wnioski.The aim of the dissertation is to present a comparative and pragmatic analysis of German and Polish modal particles (Abtönungspartikeln). The dissertation consists of five chapters. The first chapter presents the main features of German and Polish particles. The second contains a presentation of modal particles in both languages, setting forth information about their morphological, semantic and pragmatic features. In the second chapter we also find a discourse about the problem of translation of modal particles. Chapter three is devoted to analysis of modal particles and presentation of their functions in different kinds of sentences. Chapter four outlines the conclusions of the analysis. Chapter five concludes with a recapitulation of theoretical and practical aspects of the dissertation