A GRADED TYPE OF A PROHIBITED ACT AND EXTRAORDINARY AGGRAVATION OF PENALTY IN POLISH CRIMINAL LAW

Opracowanie koncentruje się na porównaniu instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary oraz kwalifikowanego typu czynu zabronionego na gruncie aktualnie obowiązującego Kodeksu karnego. Wychodząc od wskazania praktycznych konsekwencji wynikających z przyporządkowania danej regulacji do jednej z wyżej wymienionych kategorii, autor wskazuje i omawia kryteria, które mogą odgrywać rolę w tym procesie. Analizie poddane zostały również argumenty podnoszone w dyskusjach toczonych w przedmiocie charakteru przepisów art. 178 oraz art. 148 § 3 k.k. pod kątem ich uogólnienia i zastosowania również do innych tego typu przypadków. Autor dochodzi do wniosku, że przy ustalaniu, czy w konkretnym przypadku dany przepis ustanawia przesłankę nadzwyczajnego obostrzenia kary, czy też kwalifikowany typ czynu zabronionego, decydujące znaczenie ma konstrukcja samego przepisu. Powinno bowiem z niego wynikać, czy przewidziane w nim zaostrzenie sankcji karnej jest efektem przypisania sprawcy realizacji znamion surowiej karanego typu czynu zabronionego, czy też zaostrzenie to znajduje zastosowanie dopiero na etapie określania sankcji karnej za już przypisane sprawstwo przestępstwa. Pozostałe wymienione w artykule czynniki, takie jak umiejscowienie analizowanej regulacji w akcie prawnym czy charakter okoliczności stanowiących podstawę zaostrzenia sankcji, mogą odgrywać jedynie pomocniczą rolę w procesie interpretacji.In this paper the author compares extraordinary aggravation of penalty and the graded type of a prohibited act and looks at the way they are regulated in the currently binding Polish Penal Code. The author first identifies the practical consequences of ascribing a relevant regulation to either of the two categories, and then analyses the criteria that may play a role in that process. Further, he analyses the arguments raised in the course of discussions on the nature of the provisions embedded in articles 178 and article 148 para. 3 of the Penal Code, and tries to generalise them in a manner that they could also be used in similar cases. He then concludes that in the determining whether a given regulation constitutes a premise for an extraordinary aggravation of penalty or a graded type of a prohibited act, a deciding factor is the construction of the very regulation from which it should followwhether an increase in the penal sanction is a consequence of ascribing the committed crime attributes of a prohibited act for which the offender is liable to an aggravated penalty, or whether such an increase in penalty will only be applied at the stage when a penal sanction already attributed to the committed offence is being determined. Other factors, such as the place of a given regulation in the legal act or the nature of the circumstances constituting grounds for an increase in penalty, may only be of subsidiary character, having an ancillary role in the construction process