Lives of Scholarly People by Franciszek Ksawery Dmochowski Towards the Tradition of the Genre

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii PolskiejPierwszy rozdział opracowania poświęcony jest prezentacji Żywotów sławnych mężów Plutarcha z Cheronei i Żywotów cezarów Gajusa Swetoniusza Trankwillusa i ich miejsca w historii. Celem stała się tu analiza przykładowych modeli biogramu i określenie ich struktury z uwzględnieniem proporcji elementów biograficznych w stosunku do komentarzy odautorskich i elementów fikcji literackiej, a także na wskazaniu typowych cech, na których opierali się w swej twórczości ich kontynuatorzy. Rozdział drugi przybliża postać Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, jego biografię oraz chronologię jego twórczości literackiej z uwzględnieniem mniej znanych dzieł pisarza, takich jak mowy okolicznościowe. Rozdział trzeci pracy prezentuje biografie autorstwa Dmochowskiego, które opublikowano w Nowym Pamiętniku Warszawskim. Biografie zostały przedstawione jako cykl biogramów w celu zaprezentowania i przybliżenia ich treści współczesnemu odbiorcy. W pracy dokonano systematycznego pogrupowania biografii ze względu na główną dyscyplinę naukową jaką prezentowali uczeni w swych dziełach i publikacjach, a których działalność społeczną, literacką i publicystyczną upamiętnił Dmochowski. Rozdział czwarty obejmuje model biogramu wypracowany przez Dmochowskiego oraz określenie w jakim stopniu biografie tego autora są nawiązaniem do tradycji tego gatunku a w jakim stopniu wprowadzone zostały tam modernizacje typowe dla polskiej kultury oświeceniowej i praktyki dydaktycznej. W podsumowaniu pracy przedstawiona została główna linia biografistyki w odniesieniu do współczesności .The first chapter presents the analysis of “Parallel Lives” by Plutarch from Chaeronea and “About the Lives of Caesars” by Gaius Suetonius Tranquillus and their positions in a history. The purpose here is the analysis of the examples of models of biogram and determining their structure taking into consideration the proportion of biographical elements in literary fiction as well as pointing out the typical features on which the authors’ followers based on their own works.The second chapter approaches the person Franciszek Ksawery Dmochowski, his biography and the chronology of his works taking into consideration less known works of this author such as occasional speeches. The third chapter presents biographies by Dmochowski which were published New Memoirs from Warsaw”. The biographies were presented as a series of biograms aimed at approaching their content to the contemporary receiver. In the paper methodical classification of biographies was elaborated according to the main scientific disciplines that the scholars represented in their works and publications and whose social, literary and journalistic activity was commemorated by Dmochowski. The fourth chapter contains the model of biogram elaborated by Dmochowski, it also determines to what extent the author’s biographies refer to the tradition of the genre and to what extent, typical to Polish enlightenment culture and didactic practice, modernizations were introduced.In the summary of the work the outline of Polish biographism in reference to modernism was introduced, having justified the statement that the reader may notice the renaissance of biographism, in a different, changed, modernized form