BAAC Rapport V-19.0188

BAAC heeft een archeologisch inventariserend veldonderzoek uitgevoerd met behulp van boringen en proefputjes (IVO-kartering PLUS) in deelgebied W6 Ooijen-Wanssum Hoogwatergeul nabij het dorp Blitterswijck. Volgens de archeologische verwachtings- en beleidskaart die is opgesteld voor het plangebied ‘Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum’ bevindt dit deelgebied zich geheel binnen een relatief laag gelegen deel van het Jonge Dryas-terras dat is afgedekt met een (relatief jong) oeverdek, waaraan een hoge verwachting is toegekend op het voorkomen van boerennederzettingen en een middelhoge verwachting op het voorkomen van steentijdvindplaatsen. Iets ten zuidoosten vandeelgebied W6 is een voormalig kasteelterrein gesitueerd. Deelgebied W6 ligt ten oosten van Blitterswijck en wordt begrensd door de Maasweg in het westen, de Kasteellaan in het zuiden en verder door grasland. Door het gebied loopt een toegangsweg op een lage dijk naar een boerderij. Het terrein ten zuiden van deze weg ligt circa 0,5 m lager ten opzichte van het noordelijke deel. De totale oppervlakte van het onderzochte terrein bedraagt circa 4,5 ha. Uit het veldonderzoek blijkt dat het aanwezige sediment door de Maas is afgezet, met aan de basis sediment dat door een vlechtend riviersysteem is afgezet (grof, slecht gesorteerd, slecht afgerond zand en grind) met daarboven soms zandige leem (Laag van Wijchen). Deze pleistocene en vroeg-holocene afzettingen worden afgedekt door oeverwalafzettingen. De momenteel algemeen geaccepteerde hypothese is dat deze oeverwalafzettingen waarschijnlijk gedurende of na de Romeinse tijd zijn gevormd als gevolg van de grootschalige ontbossingen tijdens de Romeinse tijd en de volle- en late middeleeuwen. Vanwege deze kaalslag ontstonden hoge piekafvoeren, wat een verhoogde rivierdynamiek (meer extreme hoogwaters) en een hogere sedimentafvoer tot gevolg hadden. Ten zuiden van de lage dijk bestaan deze afzettingen uit geoxideerde sterk zandige klei tot sterk tot uiterst siltig, matig fijn tot zeer fijn zand en ten noorden van de lage dijk uit geoxideerd sterk siltig, matig fijn, matig gesorteerd, matig afgerond zand met af en toe wat grind (Bw-horizont). De oeverwalafzettingen zijn overwegend egaal geelbruin van kleur. De bruine kleuren zijn typisch voor afzettingen waarbij vervaging is opgetreden. Naar onderen toe (C-horizont) wordt de sortering doorgaans matig slecht en de kleurintensiteit neemt iets af. Aan de basis komen vaak mangaanvegen voor en in een aantal gevallen roestvlekken. De overgang van de oeverwalafzettingen naar de sterk zandige leem (hoogvloedleem, Laag van Wijchen) of het beddingzand verloopt zeer geleidelijk. Op de top van het Jonge Dryas terras zijn in het zuidelijke deel van het onderzochte terrein geen sporen waargenomen van bodemvorming. In het hoger gelegen noordelijk deel was dit door vervaging niet mogelijk. Ditzelfde geldt voor het pakket hoogvloedleem. In het zuidelijk deel van het onderzoeksgebied zijn naast oeverwalafzettingen onder meer (rest)geulafzettingen gezien. In één boring is een circa 15 cm dikke veenlaag aangeboord. Dit veen is mogelijk te interpreteren als grachtvulling, maar zou ook een verlande geul kunnen betreffen. Op verschillende dieptes en op verschillende niveaus zijn archeologische indicatoren aangetroffen. Indicatoren waarvan in het veld al duidelijk was dat hieraan geen datering gekoppeld kon worden, zijn niet verzameld. Het gaat hierbij om spikkeltjes houtskool en/of spikkeltjes verbrande klei. Andere mogelijke indicatoren zoals vuursteen, natuursteen en scherven zijn wel verzameld en zover mogelijk gedetermineerd en gedateerd. Vanaf de top van de Bw-horizont tot aan de basis van deze laag kunnen archeologische resten verwacht worden (circa 0,4 tot 0,8 m –mv). Sporen bevinden zich aan de top van de Bw- en aan de top van de C-horizont in oeverwalafzettingen. De vondsten zijn hoofdzakelijk geconcentreerd in het noordelijke deel, doch in het zuidelijke deel zijn ook archeologische indicatoren aangetroffen. Op basis van onderhavig onderzoek kunnen de vindplaatsen niet worden begrensd en lopen deze zeer waarschijnlijk door tot buiten het huidige onderzoeksgebied. Het houtskool en de verbrande klei zijn waarschijnlijk deels in verspoelde context aangetroffen, vanwege het voorkomen door het hele oeverpakket heen, tot op de Laag van Wijchen. Daarnaast zal door bioturbatie verticale verplaatsing van indicatoren hebben plaatsgevonden. In het zuidelijke deel zijn in en direct onder de bouwvoor relatief veel baksteen en ook wat leisteen gevonden wat waarschijnlijk gerelateerd kan worden aan het nabijgelegen voormalige kasteel Blitterswijck. Op basis van de aardewerkspreiding en het voorkomen van spikkels houtskool en verbrande leem in de boringen is te verwachten dat sprake zal zijn van nederzettingsterreinen en/of mogelijke grafvelden vanaf de Romeinse tijd tot in de nieuwe tijd. Bovendien is een gracht of verlande geul aangeboord, waar mogelijk palenrijen of beschoeiingen en dergelijke in verwacht kunnen worden. Ook is vuursteen gevonden die kan duiden op de aanwezigheid van een menselijke activiteiten ter plaatse in de steentijd. Om de aanwezigheid van sporen, structuren en overige resten te kunnen toetsen adviseert BAAC over het hele terrein een proefsleuvenonderzoek uit te voeren