2019-11/09

Door De Steekproef bv is een plangebied onderzocht aan de Wetterbies te Koudum. De aanleiding voor het onderzoek is de geplande bouw van enkele woningen aan de noordoostzijde van de Wetterbies. Hiervoor benodigde graafactiviteiten kunnen tot aantasting van eventueel aanwezige archeologische waarden leiden. Het onderzoek was gericht op de vaststelling of dergelijke waarden in het plangebied aanwezig kunnen zijn en bestaat uit een bureauonderzoek en een veldonderzoek door middel van boringen. Uit het plangebied zijn geen archeologische vondsten of terreinen bekend (Archis3). Uit de historische kaarten blijkt dat het plangebied tot in de twintigste eeuw onbebouwd was en in gebruik is geweest als weiland. In de negentiger jaren van de twintigste eeuw is het plangebied opgehoogd met grond uit de naastgelegen watergang die deel uitmaakt van een hier in dezelfde periode aangelegde woonwijk. In het plangebied zijn twaalf boringen over het terrein verdeeld. Hierdoor is een boordichtheid bereikt van vijftig boringen per hectare. Uit de resultaten van het met een guts uitgevoerde booronderzoek blijkt dat de bodem tot grote diepte uit vergraven/opgebrachte grond bestaat. Hierdoor ligt het maaiveld aanmerkelijk hoger dan op de in de omgeving aanwezige weilanden. De dikte van deze moderne toplaag varieert van 1,3 tot 1,9 meter. Op zeven van de twaalf boorpunten gaat dit pakket direct over in het ongeoxideerde zand van de C-horizont. Op de overige boorpunten zijn nog resten van podzolvorming aangetroffen die op vier van deze vijf boorpunten nog slechts uit een (deel van een) BC-horizont bestaan. Hoewel op deze vijf boorpunten opgeboorde dekzand nauwkeurig is onderzocht op de aanwezigheid van archeologische indicatoren, zijn deze hier niet aangetroffen. Zelfs houtskoolspikkels, die gewoonlijk in een ruime spreiding rond steentijd vindplaatsen worden aangetroffen, ontbreken volledig. Het klei- op veendek dat hier oorspronkelijk aanwezig zal zijn geweest, ontbreekt volledig in het plangebied. Daarmee is de kans dat nog behoudenswaardige archeologische sporen van na de steentijd aanwezig zijn, bijzonder klein. De verwachting voor bewoningsresten uit de steentijd en de periode bronstijd tot nieuwe tijd kan derhalve worden bijgesteld tot een lage verwachting. Selectie-advies door drs. R. Exaltus (senior KNA-archeoloog/prospector) Op basis van de onderzoeksresultaten blijkt dat het plangebied tot op een diepte van 1,3 tot 1,9 meter uit opgebracht/vergraven grond bestaat. Hieronder zijn nauwelijks nog resten van de oorspronkelijke podzolbodem bewaard gebleven. Tezamen met het ontbreken van archeologische indicatoren en het ontbreken van het oorspronkelijk aanwezige klei op veendek, betekent dit dat de resultaten van het onderzoek geen aanleiding geven tot het adviseren van archeologisch vervolgonderzoek. In alle gevallen geldt dat indien bij toekomstig graafwerk toch archeologische vondsten worden gedaan of archeologische grondsporen worden aangetroffen, hiervan direct melding dient te worden gemaakt bij de minister conform de Erfgoedwet, artikel 5.10 & 5.11. Met betrekking tot de bevindingen van voorliggend onderzoek dient contact te worden opgenomen met de gemeente Súdwest-Fryslân (Mevr. Y.M. Boonstra). De gemeente heeft dit advies overgenomen (e-mail d.d. 3 maart 2020)