Transect-rapport 1837: Archeologisch bureauonderzoek, veldinspectie en inventariserend veldonderzoek, karterende fase. Rhenen, Cuneraweg 78, gemeente Rhenen (UT).

In augustus 2018 is een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd in een plangebied aan de Cuneraweg 78 in Rhenen (gemeente Rhenen). De aanleiding voor het onderzoek is de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van de aanleg en verplaatsing van een tweetal watergangen in het plangebied. Bij de voorgenomen werkzaamheden zal grondverzet plaatsvinden, waardoor de oorspronkelijke bodem en daarmee eventueel aanwezige archeologische resten in het gebied kunnen worden verstoord. In het plangebied geldt volgens het bestemmingsplan Consolidatieplan Buitengebied Rhenen een hoge archeologische verwachting (Waarde – Archeologie 4). Een archeologisch onderzoek is dan verplicht bij bodemingrepen met een oppervlakte groter dan 100 m² en dieper dan 30 cm -Mv. Dit betekent dat gezien de omvang van de voorgenomen ontwikkeling in het plangebied in het kader van de aanvraag van een omgevingsvergunning een archeologische waardestelling nodig is. Hiervoor dient een archeologisch vooronderzoek te worden uitgevoerd. De aanleg van de watergang heeft echter reeds grotendeels plaatsgevonden. Hiervoor is een deel van de bodem ontgraven, waarna de vrijgekomen grond elders op het terrein is opgebracht als wal. Om alsnog een vergunning voor de aanleg hiervan te kunnen verlenen, heeft de gemeente Rhenen besloten alsnog een archeologisch vooronderzoek uit te voeren om een en ander juridischplanologisch te repareren. Onderhavig rapport geeft invulling aan die onderzoeksplicht. • Op basis van het bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge archeologische verwachting op de aanwezigheid van nederzettingsresten uit de periode Laat-Paleolithicum-Bronstijd en sporen van landgebruik uit de Late Middeleeuwen-Nieuwe tijd. Het bevindt zich immers aan de voet van de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug op de overgang van een zone met dekzandwelvingen naar een vlakte van ten dele verspoelde dekzanden. Hoe exact het plangebied binnen dit landschap ligt is niet bekend. De trefkans is in ieder geval hoog op het moment de oorspronkelijke bodemopbouw in het plangebied intact is gebleven en er (onverspoelde) dekzandafzettingen in de ondergrond van het plangebied aanwezig zijn. Deze zouden een aanwijzing voor de aanwezigheid van een dekzandrug of welving kunnen vormen, hetgeen tevens wijst op het bestaan van bewoningsmogelijkheden. Op basis van het AHN viel dit in ieder geval niet te constateren. • Voor wat betreft de Late Middeleeuwen-Nieuwe tijd geldt een lage archeologische verwachting op het aantreffen van sporen van nederzetting. De omgeving in het plangebied is pas sinds de 14e eeuw ontgonnen en geschikt gemaakt voor landbouw. Het ligt daarbij ver verwijderd van enige historische structuur, vanwaar de verwachting op de aanwezigheid van nederzettingsresten niet hoog is. Dit wordt te meer versterkt door het gegeven dat het plangebied altijd onbebouwd is geweest en in gebruik als bouw- en weiland. Sporen van landgebruik zijn daarentegen wel te verwachten. • Op basis van de resultaten van het veldonderzoek heeft het plangebied een lage archeologische verwachting op archeologische resten uit de periode Laat-Paleolithicum-Nieuwe tijd. De top van het dekzand, die op basis van het bureauonderzoek een archeologische verwachting had op resten uit de periode Laat-Paleolithicum-Bronstijd, is zodanig omgewerkt dat eventueel aanwezige resten niet meer intact aanwezig zullen c.q. kunnen zijn. De verstoring is vermoedelijk het resultaat van langdurige bodembewerking ten behoeve van de landbouw. Tevens zijn er diverse bodemeigenschappen waargenomen die wijzen op een oorspronkelijk natte en lage ligging van het plangebied in het dekzandlandschap. Zodoende kan geconstateerd worden dat er tijdens het aanleggen van de watergang geen archeologische waarden zijn vergraven