Eindrapportage archeologisch vooronderzoek (6583.002) Steeg tussen nr. 1a en 3 te Ewijk

Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge verwachting voor het voorkomen van archeologische resten van Jagers-Verzamelaars tijdens de Late-Steentijd (Vroeg- en Midden-Neolithicum) en voor Landbouwers (vanaf het Laat-Neolithicum). Het plangebied ligt namelijk binnen de stroomgordel van Winssen die actief was van circa 5391 tot 3891 voor Chr. en zal oudere afzettingen (oudere komafzettingen en de top van de Pleistocene rivierafzettingen) hebben geërodeerd. Met het ontstaan van de meandergordel van de Waal die vanaf circa 210 voor Chr. (Late-IJzertijd) tot heden actief is, kreeg het plangebied een landschappelijke ligging in een overgangszone tussen de ten noorden hogere delen van de oeverwal, direct naast dan wel nog binnen de meandergordel, en de ten zuiden lager gelegen komgebieden. De paleogeografische kaart van de gemeente Beuningen geeft specifiek aan dat langs de noordwestzijde van de Steeg en tot aan het plangebied is een overloopgeul/crevasse aanwezig is die vanuit de Waal in het noorden in zuidelijke richting lopen en waarschijnlijk zijn ontstaan tijdens perioden van hoog water. Langs een dergelijke crevassegeul heeft sedimentatie plaatsgevonden en is vergelijkbaar met een miniatuur rivierbedding. De stroomgordel van Winssen is zeer intensief bewoond geweest in het Neolithicum (met name tijdens de Vlaardingencultuur), de IJzertijd, de Romeinse tijd en in iets mindere mate in de (Late-) Middeleeuwen. De verschillende neolithische vindplaatsen bevinden zich in de oeverzones langs de diverse restgeulen, die op dat moment nog water bevatten. In de IJzertijd en Romeinse tijd waren de restgeulen al grotendeels verland. Het plangebied is geen onderdeel geweest van het grootschalige booronderzoek in 1998 waarbij vele vindplaatsen in dit gebied zijn opgespoord. Direct ten zuiden van het plangebied ligt een oude woongrond, waarbinnen handgevormd aardewerk uit de IJzertijd is aangetroffen. Resultaten inventariserend veldonderzoek Uit de resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase direct gecombineerd met de karterende fase) blijkt dat de aangetroffen bodemopbouw vooral goede overeenkomsten laat zien met de in het bureauonderzoek beschreven paleogeografische ontwikkeling van het plangebied. Het gehele plangebied ligt binnen de stroomgordel van Winssen, waarbij in het noordwestelijke deel de oorspronkelijke top van de bijbehorende afzettingen is geërodeerd ten gevolge van de vorming van een crevassegeul, ten gevolge van oeverwaldoorbraken van de Waal bij hoogwater. In het centrale en zuidoostelijke deel van het plangebied zijn direct boven deze oorspronkelijke top crevasseafzettingen gesedimenteerd (vorming van een miniatuur oeverwal). Diepgaande recente bodemingrepen hebben binnen het plangebied niet plaatsgevonden. Alleen in de huidige bouwvoor/bovengrond is antropogeen materiaal aangetroffen. De resten betreffen recent bouwpuin en baksteen en zijn allen van (sub)recente ouderdom (19e/20e eeuw, NTC). Geraadpleegd historisch kaartmateriaal, ten behoeve van het bureauonderzoek, laat zien dat het plangebied in deze periode altijd onbebouwd is gebleven. Het antropogeen materiaal is zeer waarschijnlijk door agrarische bewerking in de bodem terecht gekomen (bemestingsresten). In de onverstoorde bodem zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Ook concentraties van houtskool of fosfaatvlekken, welke een aanwijzing kunnen zijn voor de aanwezigheid van een door de mens gevormde cultuurlaag, of indicatoren die kunnen wijzen op een oudere woongrond, zijn niet waargenomen. Conclusie Op basis van het ontbreken van archeologisch relevante indicatoren kan worden geconcludeerd dat archeologische waarden niet aanwezig zullen zijn. Er zijn dus geen gevolgen voor de voorgenomen bodemingrepen. De gespecificeerde archeologische verwachting, zoals die is weergegeven tijdens het bureauonderzoek, wordt door het booronderzoek merendeels bevestigd voor wat betreft de landschappelijke ligging/paleogeografische ontwikkeling van het plangebied, echter niet voor wat betreft de hoge verwachting op het aantreffen van archeologische indicatoren daterend vanaf het Neolithicum. Deze verwachting voor kan dan ook worden bijgesteld naar geen verwachting. Advies Op grond van het ontbreken van aanwijzingen voor de aanwezigheid van archeologische waarden, adviseert Econsultancy om, ten aanzien van de geplande bodemingrepen, in het kader van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ), geen vervolgonderzoek te laten plaatsvinden. In géén van de boringen zijn archeologisch relevante indicatoren aangetroffen. Er is geprobeerd een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeksmethode. De aanwezigheid van archeologische sporen of resten in het plangebied kan nooit volledig worden uitgesloten. Econsultancy wil de opdrachtgever er daarom ook op wijzen dat, mochten tijdens de geplande werkzaamheden toch archeologische waarden worden aangetroffen, er conform artikel 5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016 een meldingsplicht geldt bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ), de gemeente Beuningen of de provincie Gelderland