Regionalne i globalne implikacje chińsko-amerykańskiej rywalizacji energetycznej w Zatoce Perskiej

Stany Zjednoczone i Chiny jako dwaj najwięksi światowi konsumenci ropy naftowej i energii mają coraz większy wpływ na globalną geopolitykę energetyczną. Rosnące zapotrzebowanie Chin na energię rodzi otwartą konkurencję, a nawet bezpośrednią rywalizację między tymi dwoma państwami o surowce. Równocześnie, Stany Zjednoczone i Chiny wydają się posiadać zasadniczo różne poglądy roli światowych rynków energii. O ile Stany Zjednoczone opierają swoją politykę energetyczną w znacznej mierze na rynkach światowych, o tyle Pekin, by sprostać zapotrzebowaniu wewnętrznemu, prowadzi etatystyczną politykę opartą o dwustronne umowy z krajami-producentami. Obszarem szczególnego zainteresowania obydwu państw jest bogaty w surowce region Zatoki Perskiej. Tymczasem, wbrew wzajemnemu postrzeganiu, globalne interesy energetyczne Chin i Stanów Zjednoczonych są zbieżne, a oba kraje powinny współdziałać na rzecz utrzymania stabilnych i umiarkowanych cen surowców. Wiek XXI będzie erą ostrej rywalizacji mocarstw o surowce, a rosnące zapotrzebowanie chińskiej gospodarki na nie „przesuwa” Chiny z gracza regionalnego do aktora, którego polityka wywołuje implikacje globalne. Czy Chiny będą zainteresowane włączeniem się w normy i zasady światowego systemu obrotu surowcami w kolejnych dekadach XXI w.? Czy Stany Zjednoczone będą umiały podjąć współpracę i zmniejszyć istniejącą nieufność z Chinami?The United States and China as the world’s two biggest consumers of oil and energy have an increasing impact on global energy geopolitics. Growing Chinese demand for energy creates free competition, and even direct rivalry between the two countries for energy resources. At the same time, the United States and China appear to have fundamentally different views regarding the role of global energy markets. While the United States bases their energy policies largely on free market fundamentals, Beijing in order to meet the country’s demand, conducts statist politics and creates policies based on bilateral agreements with producer countries. The area of particular interest to both countries is the Persian Gulf region, enriched with energy sources. Meanwhile, despite differing perceptions, global energy interests of China and the United States are concurrent, and both countries should cooperate to maintain stable and moderate prices of energy sources. The XXI century is the era of competition among power countries for energy sources and increasing demand of the Chinese economy „moves” China from position of a regional player to the role of actor, whose policies have global implications. Will China be interested in adhering to the norms and principles of the global turnover system for energy commodities in the upcoming decades? Will the United States be able to cooperate and reduce the existing distrust with China?Соединённые Штаты и Китай, как два самые большие мировые потребители нефти и других энергоносителей, оказывают большое влияние на глобальную энергетическую геополитику. Растущие потребности Китая в энергетике приве- ли к открытой конкуренции и непосредственному соперничеству между этими государствами за энергоносители. Вместе с тем, Соединённые Штаты и Китай имеют существенно разные взгляды на роль мировых рынков энергетики. Со- единённые Штаты базируют свою энергетическую политику, в значительной мере, на мировых рынках, в свою очередь Пекин, стараясь обеспечить внутрен- ние потребности, ведёт политику опирающуюся на заключении двусторонних договоров со странами-производителями. Пространство, которое представляет особый интерес обоих государств является район Персидского залива. Тем временем, вопреки явной конкуренции, глобальные энергетические ин- тересы Китая и Соединённых Штатов сходны – эти страны должны взаимо- действовать, стараясь предотвратить дестабилизацию и скачки цен на энер- гоносители. XXІ век будет эрой острого соперничества государств за сырьё, а растущие потребности китайской экономики принуждают Пекин вести в этой области глобальную политику. Будет ли Китай заинтересован в принятии норм и основ мировой системы оборота энергоносителей, увидим в ближайшие де- сятилетия XXІ века? Остается открытым также вопрос, сумеют ли Соединённые Штаты сотрудничать и оказать доверие Китаю