Tip 2 diyabetli bireylerin metabolik kontrollerinin diyabet güçlendirme ölçeği ile değerlendirilmesi

Bu çalışma Tip 2 DM’li bireylerin matabolik kontrollerini Diyabet Güçlendirme Ölçeği ile değerlendirilmesi amacıyla Şubat 2019-Nisan 2019 tarihleri arasında Kahramanmaraş ili Necip Fazıl Şehir Hastanesi’nde Tip 2 DM tanısı konulmuş121 birey üzerinde yapılmıştır. Bireylere diyabeti algılama ve uyumluluklarını belirlemek amacıyla geliştirilen ‘’Diyabet Güçlendirme Ölçeği’’ uygulanmıştır. Bu ölçek ABD’de geliştirilmiş ve 2012 yılında Türkçe’ye uyarlanmıştır. Bireylere ayrıca soruşturma yöntemi ile bir soru formu uygulanmıştır. Soru formunda demografik özellikler, beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklığı sorgulanmış olup antropometrik ölçüm sonuçları ve açlık kan glukoz düzeyleri kaydedilmiştir. Araştırmada erkek ve kadınların yaş ortalamaları sırasıyla 47,1 ±18,3 ve 47,6 ±18,1 olarak bulunmuştur (p>0,05). Tüm bireylerin %62,0’ının ev dışında en az bir öğün beslendiği saptanmıştır. Erkeklerde ve kadınlarda BKI değerleri sırasıyla 26,8 ±4,0 ve 27,8 ±5,5 olup hafif şişmanlık düzeyinde olmaları yönünden benzer bulunmuştur (p>0,05). Erkeklerde hafif şişman ve obez olanların oranı %50,0 ve %16,0 iken kadınlarda bu oran %28,2 ve %36,6’dır. Obez sınıfında yer alan kadınların oranı erkeklere göre daha fazladır (p<0,05). Yine bel çevresi yüksek risk grubunda olan kadınların oranı da daha fazladır (p<0,05). Bireylerin ortalama açlık kan glukoz düzeyleri 225,1 ±74,1 mg/dl’dir ve cinsiyetler arasında farklılık yoktur (p>0,05). Diyabet Güçlendirme Ölçeği uygulandığında cinsiyet açısından bir fark bulunmamıştır. Ölçekten alınan puanlar sınıflandırıldığında iyi puan (105-140 puan) alan hiçbir birey bulunmazken orta puan (67- 104 puan) alanların oranı erkeklerde %92 kadınlarda %83,1 bulunmuştur. Kan bulgularına göre bireylerin HbA1C düzeyleri çoğunlukla(%86,0) orta ve kötü, Trigliserit düzeyleri çoğunlukla(%80,2) normal ve sınırda yüksek, Total kolesterol düzeyleri çoğunlukla (%93,4) normal ve sınırda yüksek, HDL düzeyi %86,8 oranıyla düşük, LDL düzeyi %83,5 oranıyla normal bulunmuştur. Diyabet Güçlendirme Ölçeğinden alınan toplam puan ile yaş, BKI, bel çevresi, açlık kan şekeri, HbA1C, diyabet yaşı, trigliserit, total kolesterol, HDL, LDL arasında pozitif bir korelasyon bulunmuştur. Burada bireylerin Tip 2 DM diyetlerine uyumlarının uzman yardımıyla ve bilinçlendirilerek diyabet diyetlerine uyumlarının daha üst düzeye çıkarılabileceği söylenebilir. Sonuç olarak bu ölçek diyabetli bireylerin tedavilerinin planlanmasında ve yeniden düzenlenmesinde kullanılabilirdir