Taylarda Kombine Aşılamanın (Equine İnfluenza, Tetanoz ve Equine Herpes Virüs) Serum Amiloid A ve Plazma Fibrinojen Konsantrasyonları ile Total Lökosit Sayısına (WBC) Etkileri

Bu çalışmanın amacı, taylarda ilk kombine aşılamanın akut faz reaksiyon üzerine etkilerinin total lökosit sayısı (WBC), plazmada serum amiloid A (SAA) ve fibrinojen (Fb) konsantasyonları temelinde değerlendirilmesidir. Bu amaçla 6 aylık yaştaki klinik olarak sağlıklı 13 tay, kontrol (KON; n=5) ve AŞI (n=8) grubuna ayrıldı. AŞI grubundaki taylara Equine İnfluenza (EI), Tetanoz ve Equine Herpes Virüs 1,4 (EHV 1,4) kombine aşıları intramuskuler uygulandı. KON grubuna aynı yolla %0,9 NaCl uygulandı. Her iki grupta vücut sıcaklıkları ve kan örnekleri uygulama öncesi (0. gün) ve sonrası 1., 2., 4., 7. ve 15. günde alındı. Tekrarlı ölçümler için varyans analizi vücut sıcaklığı (p = .033), WBC sayısı (p = .040), plazma SAA (p = .05) ve Fb (p < 0,001) konsantrasyonunun zamanla önemli düzeylerde arttığını ve iki grup arasındaki farkın SAA (p = .020) ve Fb (p = .011) için anlamlı olduğunu gösterdi. AŞI grubunda çıkış değerine (0. gün) göre; kombine aşılamayı takip eden 1. günde WBC sayısı, 1. ve 2. günlerde plazma SAA ve 4. ve 7. günlerde plazma Fb konsantrasyonları anlamlı düzeylerde arttı. Belirtilen örnekleme günlerinde AŞI grubu SAA ve Fb değerleri KON grubundan yüksek bulundu. Sonuç olarak, bu çalışma Equine İnfluenza (EI) + Tetanoz ve Equine Herpes Virüs 1,4 (EHV 1,4)’e karşı ilk kombine aşılaması yapılan taylarda hızlı fakat hafif bir AFY oluştuğunu ilk kez ortaya koydu. Bu yanıtın aşı etkinliğinin değerlendirilmesinde kullanılabilirliğine ilgili takibi çalışmalara ihtiyaç olduğu kanısına varıldı.KABUL VE ONAY SAYFASI .……………………………………………………. i TEŞEKKÜR .………………………………………………………….……………. ii İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………………... iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ……………………….…………….…. v ŞEKİLLER DİZİNİ ...………….…………………………...………………………. vii RESİMLER DİZİNİ ...………….…………………………...…………………….... viii TABLOLAR DİZİNİ ...………….…………………………...……………………... ix ÖZET ..……………………………………………………………………………… x ABSTRACT ..………………………………………………………………………. xi 1. GİRİŞ …..……………….…………………...……………………………….…... 1 2. GENEL BİLGİLER ..…………………..…………………………………...……. 2 2.1. Taylarda İmmünite …………………………………………………………….. 2 2.1.1. Doğal İmmünite ……………………………………………………………… 3 2.1.2. Adaptif İmmünite .…………………………………………………………… 5 2.2. Aşılamalar ..…….……………...……….……………………………………… 6 2.2.1. Equine İnfluenza Virüs Enfeksiyonu ve Aşılama …………………………… 8 2.2.2. Equine Herpes Virüs Enfeksiyonu ve Aşılama ……………………………… 10 2.2.3. Tetanoz ve Aşılama ...…..……………………………………………………. 11 2.3. Aşı Etkinliğinin Kontrolü ……………………………………………………… 12 2.4. Akut Faz Yanıt, Akut Faz Proteinler, Sentezi ve Regülasyonu …….…………. 14 2.4.1. Akut Faz Yanıt (AFY) …..…………………………………………………… 14 2.4.2. Akut Faz Proteinlerin Sentezi, Regülasyonu ve Sonlandırılması .…………… 16 2.4.3. Akut Faz Proteinleri (AFP) ………………………………………………….. 17 2.4.3.1. Serum Amiloid A (SAA) …………………..………………………………. 20 2.4.3.2. Fibrinojen (Fb) .………………………………………….…………………. 24 2.5. Taylarda AFP’ler ile İlgili Önceki Çalışmalar .................................................... 26 3. GEREÇ VE YÖNTEM ……...…………………...………………….…………… 28 3.1. Gereç …………………………………………………………………………… 28 3.1.1. Hayvan Materyali ……………………………………………………………. 28 3.2. Yöntem ………………………………………………………………………… 29 iv 3.2.1. Gruplandırma ve Aşılama Protokolü …..……………………..……………… 29 3.2.2. Laboratuvar Analizleri ……...…………...…..………..…………...…………. 30 3.3. İstatistiksel Değerlendirme ...……….…………..……………………………… 33 4. BULGULAR .......................................................................................................... 34 4.1. Klinik Bulgular …….……………...………………………………….………... 34 4.2. Laboratuvar Bulgular ...………………..………………………….….………… 36 4.2.1. WBC …………………………………………………………………………. 36 4.2.2. SAA ………………………………………………………………………….. 37 4.2.3. Fibrinojen ……………………………………………………………………. 39 5. TARTIŞMA .…………...………...………………...……...….……………...…... 41 6. SONUÇ VE ÖNERİLER …….……………………….…..…………..……….… 48 KAYNAKLAR ...…………………..…………...……...…………………………… 49 Ek 1 Çiftlik İzin Belgesi ...……………………………….….……………………… 64 Ek 2 ADÜ-HADYEK Kararı ...……...……..……………..……...………………… 65 ÖZGEÇMİŞ .…………………………..……………...…………………………….. 6