The Industrial workers cooperatives in Western countries and a model request for Turkey

İşçilerin eşit hisselere ve ortak mülkiyet hakkına sahip oldukları, kooperatifçilik ilkelerine bağlı olarak faaliyet gösteren, bağımsız işletmelere işçi kooperatifleri adı verilmektedir. Temelleri Endüstri Devrimiyle birlikte Batı Avrupa ülkelerinde atılan işçi kooperatifleri, 1970’li yıllar sonrası, yapısal değişikliğe uğrayarak İkinci Kuşak İşçi Kooperatifleri’nin gelişmelerine sebep olmuştur. Özellikle İngiltere, Fransa ve İspanya başta olmak üzere çoğu Batı ülkesinde “Dönüştürmeler” yoluyla gelişen endüstriyel işçi kooperatifleri, “istihdam kurtarıcı” özellikleri ile güncelliklerini korumuşlardır. Batı’da işçi kooperatiflerinin kurulmasında devletin öncülüğü, desteği ve her aşamadaki yol göstericiliği işçi kooperatiflerinin ekonomide etkin birer güç olmalarına olanak tanımıştır. Batı’daki örneklerden yola çıkarak, işsizliğin büyük bir sosyal soruna dönüştüğü ülkemizde, işçi kooperatiflerinin işsizliği önlemede etkin olarak kullanılabileceği açıkça görülmektedir. Türkiye’de işçi kooperatiflerinin oluşturulmasında uygulanacak model açısından Batı’daki örneklerden faydalanmak mümkündür. Bu konuda Türkiye’de 1970’li yıllarda üçüncü sektör arayışları içerisinde “Halk Sektörü” tartışmaları yapılmış, işçi kooperatifleri de bu bağlamda sıkça dile getirilmiştir. Ancak, Türkiye’nin kimi yapısal özellikleri sebebiyle, endüstriyel işçi kooperatifleri ülkemizde etkili olamamışlardır. Genç işsizliği önlemede, gelirin eşit dağıtılmasında, çalışma hayatının demokratikleştirilmesinde önemli yerlere sahip olan işçi kooperatiflerinin, devlet desteği ve kimi çalışmaların da yapılmasıyla, ülkemiz ekonomisi içerisinde tıpkı Batı’da olduğu gibi etkin birer güç haline getirilmeleri olanaksız değildir.The independent corporations, which act depending to the cooperative principles, where the workers have equal shares and common wealth rights are called workers cooperatives. Starting with the Industrial Revolution throughout the Western Europe, the workers cooperatives caused the development of the second generation workers, after 1970’s, with the structural alterations. In most of the western countries, especially in England, France and Spain, the industrial workers cooperatives, progressed by “Adaptations” and as being “the survivors of employment”, they are still active. In western countries, the leadership and the support of the governments in the foundation of these cooperatives let them be an effectif power in economics. With the examples of this cooperative in western countries, it is clear that these cooperatives would be used effectively to prevent unemployment, which turned out to be a social problem in our country. At the stage of founding of these cooperatives in Turkey, the examples in western countries can be used as representative models. Many debates of “Public Sector”, as an option of a third sector, were made in 1970’s in Turkey, and in this respect, the workers cooperatives were frequently referred. However, as a result of some of the structural properties of the country, these cooperatives were not effective in Turkey. Nevertheless, it is possible to make the workers cooperatives - which are efficient in the equal share of the wealth, democratising the working life and preventing the unemployment - an efficient power in economics with the support of the government, as it is in the western countries