Uniwersalność przestrzeni i obiektów użyteczności publicznej w kontekście osób z dysfunkcją wzroku

A disability is very often associated with motor dysfunction, while visual, hearing or psychological dysfunctions are not rooted in the society awareness. Visual dysfunctions like motor disorders are a natural stage of the aging process. The lack of adaptation of public space and public facilities for the visually impaired or blind people is often a barrier for them. This article presents methods to help people with vision disabilities use public facilities and spaces. The article was divided into two parts. The first covers architectural and building solutions - pointing out the basic principles in architectural design and pointing to some of the mistakes emerging in buildings that may endanger the lives, safety or mental well-being of people with vision dysfunctions. These architectural solutions may influence the orientation in the space or reception of the incentives in architectural environment, but they are not always the detailed information system. The second part of the article is devoted to the typhlographic techniques used in public space as a form of small architecture or a detail – complement of architecture. These solutions give more accurate information such as the facility’s communication system or utility information. Both parts of the article presents architectural and design solutions in order to enable visually impaired people efficient and safe use of space or building. They also point to the fact that design with regard to visually impaired people should begin at the functional and spatial concept, and include the detail and solutions in the executive project as well as proper spatial management.Bardzo często niepełnosprawność kojarzona jest z dysfunkcjami motorycznymi, podczas gdy dysfunkcje wzroku, słuchu czy psychologiczne nie są zakorzenione w świadomości ogółu społeczeństwa. Jednak podobnie jak zaburzenia ruchowe, zaburzenia wzroku są naturalnym etapem procesu starzenia się. Brak dostosowania przestrzeni i obiektów użyteczności publicznej dla osób niewidzących lub słabowidzących stanowi więc często barierę dla osób z wadami wzroku oraz osób starszych. W artykule przedstawiono sposoby mające na celu udogodnienie osobom niepełnospraw-nym korzystania z obiektów i przestrzeni publicznych. Artykuł podzielony został na dwie części. Pierwsza obejmuje działania architektoniczno-budowlane – wskazując podstawowe zasady w kształtowaniu architektury oraz wskazując na niektóre błędy pojawiające się w obiektach budowla-nych, które mogą zagrażać życiu, bezpieczeństwu lub komfortowi psychicznemu osób z dysfunk-cjami wzroku. Rozwiązania architektoniczne mogą stanowić ułatwienie orientacji w przestrzeni czy odbioru bodźców środowiska architektonicznego, ale nie zawsze system informacji szczegółowej. Druga część artykułu poświęcona jest technikom tyflograficznym mogącym znaleźć zastosowanie w przestrzeniach publicznych jako formy małej architektury lub detalu – uzupełnienia architektury. Rozwiązania te wskazują na dokładniejsze informacje, takie jak system komunikacji w obiekcie, czy informacji użytkowych. Obie części artykułu wskazują na rozwiązania architektoniczne oraz ogólnie rozumianego designu mające na celu umożliwienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania w obiekcie. Wskazują również na fakt, że projektowanie z uwzględnieniem osób z dysfunkcjami wzroku powinno zaczynać się już na etapie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej, a obejmować także detal oraz rozwiązania w fazie wykonawczej oraz fazę życia obiektu przez właściwe zarządzenie przestrzenią