XVII. Yüzyıl Başı Osmanlı kıyafet albümlerinde ve İznik seramiklerinde sanat üretimi etkileşimi

Sultan Süleyman’ın (1521-1566) saltanatı zamanında Avrupalılara verilen ayrıcalıklar, pek çok elçi, tüccar ve gezginin XVII. yüzyılın başından itibaren başkent İstanbul’a seyahat edebilmelerini sağlamıştır. Bununla birlikte, Avrupa’da, farklı coğrafyalara bu dönemde artan ilgi, Avrupalı ziyaretçiler tarafından sipariş edilen resimli kıyafet albümleri ve İznik seramik tabakları gibi sanatsal objelerin üretimine neden olmuştur. İznik seramiklerinin satın alınması ve toplanması konusundaki bu ilgi özellikle XVII. yüzyılda artmıştır. Aynı zamanlarda, Osmanlı karakterleri ve gayrimüslim kişilerin betimlendiği resimli kıyafet albümleri de Avrupalı sanat hamileri tarafından saray dışındaki atölyelerde üretilmek üzere sipariş edilmiştir. İlginçtir ki, insan figürlerinin yer aldığı İznik seramik tabakları ve resimli kıyafet albümleri, figürlerin çizim ve boyama teknikleri bakımından, kolektif sanat üretimi anlamında açık bir etkileşim olduğunu göstermektedir. El hareketleri (jestleri) ve kullanılan renklerle birlikte figürlerin biçimleri ve duruş poziyonları son derece benzerdir; bu nedenle, dönemin İznik seramik tabaklarında ve kıyafet albümlerinde betimlenmiş insan figürleri arasında sanatsal üretim bakımından muhtemel bir etkileşimden söz edilebilir. Bu örnekler Nakkaşhane üslubu ile ilişkili olmasa da, çizim şablonlarının ressamlar (nakkaşlar) ve seramik sanatçıları tarafından muhtemel kullanımı bakımından dikkat çekicidir.The privileges, which were given to the Europeans during the reign of Sultan Süleyman (1521-1566), allowed many envoys, merchants and travellers to visit the capital Istanbul from the beginning of XVIIth century. Furthermore, an interest towards diverse geographies which was raised in this period in Europe, caused the production of art objects such as illustrated costume albums and Iznik ceramic dishes commissioned by European visitors. This interest was especially increased in XVIIth century towards purchasing and collecting artistic objects such as İznik ceramics. Concurrently, the production of illustrated costume albums displaying Ottoman and non-Muslim figures were also being commissioned by European patrons to be produced at the painting ateliers out of the court. It is interesting that both Iznik ceramic dishes with human figures and illustrated costume albums with single human figures reveal obvious interaction of collective artistic production in terms of the figures’ drawing and painting techniques. The forms and positions of the figures with their gestures and the colours used are perfectly alike, so that this suggests a possible interaction of artistic production between Iznik ceramics and miniature paintings in the costume albums of that time. Although these examples are unaffiliated with the Court Atelier’s style, it is thought that they are still significant regarding the possible usage of drawing templates by the painters and ceramic artists