Image-based sexual abuse : applying the conduct to the Icelandic penal code and law enforcements resources to investigate

Stafrænt kynferðisofbeldi hefur ekki verið skilgreint með lagalegum hætti hér á landi. Með hugtakinu er átt við þá háttsemi þegar kynferðislegum myndum eða myndefni er dreift án samþykkis viðkomandi í þeim tilgangi að valda honum tjóni. Fjögur frumvörp hafa verið lögð fram á Alþingi um lögfestingu á sérstöku refsiákvæði um stafrænt kynferðisofbeldi, en án árangurs. Eins og staðan er í dag þá er stafrænt kynferðisofbeldi heimfært til refsiákvæða sem ekki voru sett með slíka háttsemi í huga. Því er markmiðið með ritgerð þessari að fjalla um hvort að heimfærsla stafræns kynferðisofbeldis til refsiákvæða sé fullnægjandi á grundvelli gildandi laga eða hvort þörf sé á lögfestingu á sérstöku ákvæði sem kveður beinlínis á um refsninæmi verknaðarins. Farið er yfir sögulega þróun stafræns kynferðisofbeldis og helstu birtingarmyndir þess. Fjallað er um heimfærslu háttseminnar til refsiákvæða með áherslu á dómaframkvæmd Hæstaréttar ásamt því að víkja efnislega að þeim frumvörpum sem lögð hafa verið fram á Alþingi um háttsemina. Stuttlega er vikið að lagasetningu erlendra ríkja. Jafnframt er litið til þess hvort að rannsóknarúrræði lögreglu í málum er varða stafrænt kynferðisofbeldi hér á landi séu fullnægjandi. Í þeirri umfjöllun er til samanburðar fjallað um rannsóknarúrræði lögreglu í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. Höfundur telur að þörf sé á að lögfesta sérstakt lagaákvæði um stafrænt kynferðisofbeldi þar sem skýrt er kveðið á um háttsemina og hún nánar skilgreind. Í dómaframkvæmd er stafrænt kynferðisofbeldi í flestum tilvikum heimfært til ákvæða 209. gr. og 233. gr. b. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Úrræði lögreglu til rannsóknar á stafrænu kynferðisofbeldi hér á landi eru ekki að öllu leyti fullnægjandi. Höfundur telur að með lögfestingu ákvæðis um gagnalestur hér á landi, líkt og leitt hefur verið í lög í Danmörku, Noregi og Svíþjóð, gæti lögreglan tryggt tilvist sönnunargagna í fjarskiptatækjum eða tölvum, áður en að gerandinn fær vitneskju um rannsóknina og reynir eftir atvikum að eyða sönnunargögnum.The term image-based sexual abuse has not been given a legal definition under the Icelandic law. Image-based sexual abuse is when someone shares sexual material without consent. Several bills have been introduced in the Icelandic parliament, without being passed, that would criminalize the conduct as a part of the Icelandic Penal code. Today image-based sexual abuse is punishable according to several Articles in the Icelandic Penal code which were not legalized with such conduct in mind. Therefore, the aim of this thesis is to inspect how acts of image-based sexual abuse have been applied to the current articles in the Icelandic Penal code and if a specific provision is required to criminalize the conduct. The judgments of the Supreme Court of Iceland in cases regarding image-based sexual abuse are examined. The bills that have been introduced in the Icelandic parliament will be addressed briefly and furthermore the legislations of other countries will be addressed regarding image-based sexual abuse. The focus will then be shifted to examine the resources that law enforcements have to investigate image-based sexual abuse, both here in Iceland and in other states. In conclusion, it is believed that there is a need to criminalize image-based sexual abuse in the Icelandic Penal Code. Articles 209. and 233. b. of the Icelandic Penal Code have been applied to cases regarding image-based sexual abuse. The conclusion is that the current legislation regarding the law enforcements resources to ingvestigate cases like these are sufficient. Considering how extensive image-based sexual abuse has become over the years it is however believed to be essential that arcticles on further resources, like data reading, are legalized in Iceland