Fizioterapijski pristup kod djece s jednostranim spastičnim tipom cerebralne paralize

Cerebralna paraliza je najčešći uzrok težih neuroloških odstupanja u djece te tako predstavlja veliko opterećenje za dijete, obitelj, zdravstvene, obrazovne ustanove i društvo u cjelini. Cerebralna paraliza je poremećaj pokreta i držanja koji se pojavljuje u dojenačkoj dobi ili ranom djetinjstvu. Uzrokovan je neprogresivnim oštećenjem mozga prije, za vrijeme ili neposredno nakon rođenja. Cerebralna paraliza je prvenstveno stanje vezano uz poremećaj posture i pokreta, a prate ga mnoga dodatna oštećenja i sekundarni problemi koji mogu imati veliki utjecaj na djetetov zdravstveni status i kvalitetu života. Registar djece s cerebralnom paralizom u Europi (Surveillance of cerebral palsy in Europe-SCPE) predložio je klasifikaciju cerebralne paralize na temelju neuroloških simptoma posture. Cerebralna paraliza se klasificira prema predominantnom tipu motoričkog poremećaja u spastični, diskinetički i ataksični tip. Spastični tip cerebralne paralize dijeli se na unilateralni spastični tip i bilateralni spastični tip. Diskinetički tip dijeli se na distonični i koreo-atetotični tip cerebralne paralize. Prema podacima Registra djece s cerebralnom paralizom u Europi 88% osoba ima spastični tip cerebralne paralize, i to 58% bilateralni i 30% unilateralni. Diskinetički tip ima 7% osoba, ataksični tip 4%, dok 1% nije moguće klasificirati ni u jedan od navedenih podtipova. Fizioterapijska procjena važan je dio habilitacijskog procesa kod djece s unilateralnim spastičnim tipom cerebralne paralize. Koriste se specifične klasifikacije i razni testovi, a najčešće se koristi Klasifikacijski sustav grube motoričke funkcije (Gross Motor Function Classification System-GMFCS), Klasifikacijski sustav manualne sposobnosti (Manual Ability Classification System-MACS), Klasifikacija bimanualne fine motoričke funkcije (Bimanual Fine Motor Function-BFMF) te Međunarodna klasifikacija funkcioniranja, onesposobljenja i zdravlja (International Classification of Functioning disability and health-ICF). Ne postoje specifični tretmani koji mogu ukloniti oštećenje mozga kod djece s cerebralnom paralizom. Djeci je potrebna dugotrajna skrb, a treba uzeti u obzir medicinske i socijalne aspekte kao i habilitaciju, obrazovanje i pomoć. Ova dugoročna skrb mora biti prilagođena razvojnom stadiju djece i njihovom fizičkom, psihološkom i društvenom razvoju unutar životnog konteksta. Kako bi se optimizirao učinak habilitacije, nužno je objediniti različite zdravstvene i nezdravstvene profesije. Obzirom na stanje djeteta i kliničku sliku te postavljene ciljeve najčešće se provode sljedeće terapijske intervencije: Neurorazvojna terapija po Bobath konceptu, Vojta princip, Terapija senzornom integracijom, CIMT, Halliwick koncept, terapijsko jahanje i brojne dodatne terapijske metode. Cilj rada bio je prikazati fizioterapijski proces kod djece s jednostranim spastičnim tipom cerebralne paralize, s naglaskom na holistički pristup i timsku suradnju