Sigara Dumanına Maruz Bırakılan Gebe Fare Yavrularında Testis Gelişimi

Toksik ve karsinojenik etkisi bulunan sigara dumanı, 4000‘den fazla kimyasaldan oluĢan kompleks bir karıĢımdır. Sigaranın oksidatif stres etkenlerinden biri olarak testiküler yapı ve fonksiyonları bozduğu, serum testosteron ve östrodiol seviyesini düĢürdüğü, sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi üzerine zararlı etkilerinin olduğu birçok çalıĢmada rapor edilmiĢtir. Maternal sigara kullanımı kilo azlığı, erken doğum, düĢük, perinatal-neonatal ölüm, nöral tüp defekt riskini artırmasının yanında gonadal fonksiyonları da etkilemektedir. Etkileri embriyo ve fetusun maruz kaldığı doz, süre ve geliĢim seviyesine göre çeĢitlenmektedir. ÇalıĢmamızda; prenatal dönemde sigara kullanımına maruz kalan farelerin testis dokuları incelenerek sigara dumanının testis geliĢimine etkisinin araĢtırılması amaçlanmıĢtır. Prenatal dönemde sigara dumanına maruz kalan farelerin testis doku örnekleri, doğumdan 5,6 ve 7 hafta sonra ıĢık ve elektron mikroskobik düzeyde incelendi. Haftalar arasında belirgin morfolojik farklılık dikkati çekmemekle birlikte ıĢık mikroskobik inceleme sonucunda, seminiferöz tübül epitelinde dökülme, lümende immatur spermatojenik hücre birikimi ve tübül epitelinde vakuolizasyon gözlendi. Elektron mikroskobik incelemede, 5. 6. ve 7. haftalarda Sertoli hücre sitoplazmasında vakuolizasyon, dejeneratif mitokondriyonlar ve fagositik cisimciklerde artıĢ görüldü. Litik spermatojenik hücrelere ve spermatojenik hücreler arasında geniĢ boĢluklara rastlanıldı. Membrana propria total kalınlığında artıĢ ile birlikte Leydig hücre sitoplazmasında dejeneratif mitokondriyonlarda, lipid damlacıklarında artıĢ izlendi. Özellikler 7. haftada Sertoli hücre sitoplazmasında lipid birikimi dikkati çekti. Ġn-utero dönemde maruz kalınan sigara dumanının, testislerde özellikle membrana propria, Sertoli hücreleri ve spermatojenik hücrelerde dejeneratif değiĢikliklere yol açtığı, dolayısıyla spermatogenezde aksamaya neden olduğu sonucuna varıldı