Endosülfan’ın fare karaciğeri üzerine etkisinin ultrasütrüktürel ve biyokimyasal değerlendirilmesi

Giriş: Çalışmanın amacı, endosülfan’ın fare karaciğeri üzerine etkisini biyokimyasal veriler ile birlikte ultrasütrüktürel olarak araştırmak, ve aynı zamanda ışık mikroskobik değerlendirmek. Materyal ve Metod: Çalışmada 26-30 gram ağırlığında 12 erkek albino fare kullanıldı. Fareler iki eşit gruba ayrıldı. Endosülfan grubuna, fındık yağında çözülmüş endosülfan (13 mg/kg/gün, vücut ağırlığ) 10 gün süresince intragastrik yol ile oral olarak uygulandı. Kontrol grubuna, yalnızca fındık yağı verildi. Bütün fareler onuncu günün sonunda servikal dislokasyon ile sakrifiye edildi. Histolojik ve biyokimyasal analizler (SOD; superoksit dismutaz, GSH; glutatyon peroksidaz, CAT; katalaz, G6PD; glikoz-6-fosfat dehidrogenaz, MDA; malondialdehid) için doku örnekleri alındı. Bulgular: Bazı hepatositlerin mitokondrionlarının iç membranlarında bozulma, endoplazmik retikulum sisternalarında dilatasyon, lipid ve vakuoler yapıların varlığını gözlendi. Işık mikroskobik olarak belirgin vakuolizasyon görüldü. G6PD, SOD, GSH ve MDA aktivitelerinde artmaya rağmen CAT aktivitesinde azalma vardı. Sonuç: Endosülfanın fare karaciğeri üzerine olumsuz etkisinin nedeni olarak, endosülfanın hepatositlere direkt toksik etkisi yanısıra oksidatif stres indüksüyonuna bağlı olabileceği düşünülebilir.Purpose: The aim of this study is to examine the effect of endosulfan on mice liver as ultrastructural together with biochemical data, and also by light microscopy to evaluate. Materials and Methods: 12 male albino mice weighing between 26-30g were used. Mice were divided into two equal groups. For group receiving endosulfan, endosulfan (13 mg/kg/day, body weight) dissolved in nut oil was administered orally to mice via intragastric-during 10 days. The control group received only nut oil. At the end of the 10th day, all the mice were sacrificed with cervical dislocation. Tissue samples were taken for histological examination and biochemical analysis (SOD; superoxide dismutase, GSH; glutathione peroxidase, CAT; catalase, G6PD; glucose-6-phosphate dehidrogenase, MDA; malondialdehyde). Results: Disruption of inner membrane of mitochondria, dilatation of endoplasmic reticulum, the presence of large lipid droplets and vacuolar structures were observed in some hepatocytes. Prominent vacuolization was seen in light microscopic observation. There was an increment in activities of G6PD, SOD, GSH and MDA. However, there was a decrease in CAT activity. Conclusion: It may be considered that the adverse effect of endosulfan on mice liver may be due to direct toxic effect of endosulfan and induction of oxidative stress