Determination of the effects of temperature and day length on growth development seed yield and quality of some soybean varieties from different maturity groups.

TEZ11797Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019.Kaynakça (s. 133-165) var.xviii, 176 s. : tablo ; 29 cm.Bu araştırmada; Adana koşullarında farklı ekim zamanı ve çeşit seçiminin, soyada tarımsal bitki karakteristik özeliklerine, bitki fenolojisine, tohum verimine ve tohum kalitesine etkisi incelenmiştir. 2016 ve 2017 yıllarında yürütülen tarla denemelerinde, dört farklı ekim zamanında (15 Nisan, 15 Mayıs, 15 Haziran ve 15 Temmuz), dört farklı olum grubu (II, III, IV, V) içerisinde yer alan, sekiz farklı soya çeşidi (Bravo, İlksoy, Arısoy, Atakişi, Blaze, Adasoy, Nazlıcan ve May 5414) materyal olarak kullanılmıştır. Denemeye alınan soya çeşitlerinin fenolojik dönemleri, ekim zamanı geciktikçe, gün uzunluğuna ve hava sıcaklığına bağlı olarak kısalmıştır. Soya çeşitlerine ait; bitki boyu, baklada tohum sayısı, biyomas ağırlığı, 100 tohum ağırlığı, tohum verimi ve yağ oranı değerlerinin, ekim zamanı geciktikçe azaldığı görülmüştür. Bakla sayısı ve hasat indeksi değerleri; birinci ve üçüncü ekim zamanında yüksek, ikinci ve dördüncü ekim zamanında ise düşük olmuştur. İlk bakla yüksekliği, dal sayısı, ana sapta boğum sayısı ve protein oranı ise farklı ekim zamanlarında düzensiz bir değişim göstermiştir. Denemeye alınan soya çeşitlerinin tohum verimi değerlerinde, ekim zamanı geciktirildikçe önemli miktarda azalmalar gözlenmiştir. En yüksek tohum verimi birinci ekim zamanında, Blaze (532,2 kg/da) ve Atakişi (512,4 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. Çukurova'da en yaygın yetiştirme periyodu olan ikinci ürün koşullarında, en yüksek tohum verimi Arısoy çeşidinden (424,7 kg/da) elde edilmiştir. Tohum protein oranı değerleri en düşük birinci ekim zamanında (%38.38), en yüksek düzeye ise dördüncü ekim zamanında (%40.19) tespit edilmiştir. En yüksek yağ verimi ise birinci ekim zamanında Blaze, Atakişi, Arısoy ve İlksoy çeşitlerinden elde edilmiştir.The effect of different sowing times and varieties on the argonomic plant characteristics, plant phenology, seed yield and seed quality of soybeans in Adana condition were investigated in this study. Eight different soybean varieties (Bravo, İlksoy, Arısoy, Atakişi, Blaze, Adasoy, Nazlıcan and May 5414) from four different maturity groups (II, III, IV, V) were used as material in the field trials which planted at four different times (15 April, 15 May, 15 June and 15 July) in 2016 and 2017. The phenological periods of the soybean varieties were shortened as the planting time was delayed, in relation with the day length and the air temperature. Plant height, seed number per pods, biomass weight, seed weight, seed yield and seed oil ratio values of soybean varieties were decreased with delays in planting time. Pod number per plant and harvest index values were higher at the first and third planting times and were lower at the second and fourth planting times. The first pod height, the number of branches, the number of nodes and the seed protein ratio showed an inconsistent change at different planting times. Seed yield values of the tested soybean varieties showed significant decrease as the planting time was delayed. The highest seed yield was obtained from Blaze (5322 kg/ha) and Atakisi (5124 kg/ha) varieties at the first planting time. In the second crop conditions, which is the most common cultivation period in Çukurova, the highest seed yield was obtained from Arısoy variety (4247 kg/ha). The seed protein ratio reached to the lowest level (38.38%) in the first planting time and the highest level (40.19%) in the fourth planting time. The highest oil yield was obtained from Blaze, Atakişi, Arısoy and İlksoy varieties from the first planting time