Uzun süreli fosfor uygulamasının toprak karbon sekestrasyonu ve atmosfere karbon dioksit salınımı üzerindeki etkileri.

TEZ10911Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018.Kaynakça (s. 97-147) var.xvi, 151 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm.Akdeniz bölgesi ekosisteminde tek ve çok yıllık ürün deseninde olmak üzere gerçekleştirilen uzun süreli tarımsal çalışmalar karbon birikimi hakkında önemli bilgiler sağlamıştır. Yürütülen bu yüksek lisans tez çalışmasında karbon bağlanması (Karbon Sequestration) ve fosforlu (P) gübre uygulaması arasındaki ilişkinin belirlenebilmesi amacıyla farklı fosfor gübresi dozlarının, toprak organik karbonu, bitki biyomasına, bitki karbon alımına, bitki CO2 asimilasyon oranına etkileri araştırmaktadır. 1998 yılında çakılı denme olarak kurulan ve son 20 yılda mısır (Zea mays L) ve buğday (Triticum aestivum L) (sürekli buğday) ekim nöbeti içinde 4 farklı fosforlu gübre doz (0, 50, 100, 200 kg ha-1) uygulaması yapılarak araştırma sürdürülmemektedir. Mevcut tez çalışması 2016-2017 dönemlerinde yürütülmüştür. Çalışmanın hipotezi, uzun süreli fosfor gübrelemesi toprak ve bitki biyoması olan karbon birikimini etkileyebilir ve topraktan salına CO2 akışını etkileyebilir üzerine kurulmuştur..Elde edilen sonuçlar fosfor gübrelemesinin kök biyomasında artış, karbon fiksasyonu ve toprakta daha çok karbon artığının kalması ile kapsamlı incelendiğinde toprak karbon birikimi üzerinde pozitif etkisinin olduğunu belirlenmiştir. İkinci ürün mısır bitkisinin ekili olduğu yaz sıcaklarının olduğu dönemde, fosfor doz gübrelemesi ile toprak organik karbon tutulması arasında mineralizasyonun yüksek olması nedeniyle bir ilişki bulunamamıştır. Kış mevsimi-buğday bitkisi yetiştirildiği döneminde ise fosfor gübresi ve toprak organik karbonu arasında istatistiksel bir ilişki bulunmuştur. Aynı zamanda fosfor gübrelemesi toprak CO2 akışı üzerine her iki bitki içinde doğrudan bir etkinin bulanmamiştir.Long-term agricultural researches with annual and perennial cropping systems provide significant insight into the carbon sequestration potential of agriculture in the South-East Anatolia region. This study was exploring an effect of different phosphorous (P) fertilizer application rates on the storage and quality of soil organic carbon (SOC), permanganate oxidizable C (PoxC), plant biomass and carbon uptake, plant CO2 assimilation rate to assess the relationship between Carbon Sequestration and P fertilizers application. Different cropping sequences of corn (Zea mays L.) - wheat (Triticum aestivum L.) (CW system) and application of 4 fertilizer dozes (0, 50,100, 200 kg ha-1) were repeated annually during last 20 years. The study was based on the hypothesis that long-term P-fertilization can affect Carbon Sequestration is soil and plant biomass and impacts on soil CO2 flux. The objectives of the present study were to: (i) analyze the effect of long-term inorganic chemical P fertilization on the plant biomass carbon uptake and SOC amount for wider environmental protection, (ii) estimate effect of long-term P fertilization on CO2 flux related with SOC accumulation. The results demonstrated that P fertilization has positive impact on plant biomass, higher carbon fixation and more carbon residue left in soil, that in a long perspective has an positive impact on soil carbon sequestration. The P fertilizer did not have direct impact on SOC of summer-maize growing season, and had positive impact on SOC while winter-wheat growing season. The fertilization also did not demonstrated direct impact on soil CO2 flux