Yabancı sermaye hareketlerinin ekonomik büyümeye etkisi: türkiye üzerine bir uygulama

TEZ7837Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakça (s. 117-124) var.xii, 125 s. : res. ; 29 cm.Domestic savings is the main source for financing the necessary investment for economic development goals of the countries. In developing countries savings rates are low. Therefore, foreign capital made possible an increase in domestic investment over domestic saving. Turkey initiated a long lasting structural adjustment programme in the 1980's. The liberalizing process intensified by dismantling the restrictions on the movements of foreign capital in 1989. But this capital account liberalization did not magnetize much foreign capital inflows to the Turkish economy. The share of the foreign direct investment in total capital inflows remained low and the lions share in capital flows was the short run speculative capital or ""hot money"". This type of speculative capital inflows would had adversely affect the economic growth of the country. The basic aim of this dissertation is to assess the effects of capital inflows of different structure on economic growth for the Turkish economy. In doing so, the Granger non-causality tests are used to empirically examine the effects of foreign capital movements on economic growth. The results suggest a one way causality, from portfolio investments (PYSA) to gross fixed capital investments (SSSA); form current account balance (NXSA), to total domestic savings (SSA); from import (MSA) to export (XSA) and from intermediate goods import ( MRSA) to ? . However, there exists a stronger relationship from portfolio investments (PYSA) to gross fixed capital investments (SSSA). This finding is points out to some sorts of dependency between short run portfolio investments and fixed investments. For example the fixed investment rises when short run capital inflows accelerated, and decreases when speculative capital inflow fell down. Domestic interest rates stay high in order to attract more capital inflows. High interest rates combined with economic and political instability crowds out foreign direct investment. Financing deficits via speculative foreign capital inflows is a temporary solution to economic problems.Ülke ekonomilerinin istikrarlı bir kalkınma düzeyine erişmek için ihtiyaç duydukları yatırımların kaynağı tasarruflardır. Gelişmekte olan ülkelerde ise tasarruf oranları düşüktür. Bu nedenle ekonomik kalkınmalarını sağlayabilmek için yabancı sermaye'ye başvurmaktadırlar. Türkiye'de Ekonomik kalkınmasını gerçekleştirebilmek için 1989 yılında 32 sayılı kararname ile yabancı sermaye hareketlerini serbestleştirmiş, fakat buna rağmen yeterince yabancı sermaye çekememiştir. Giriş yapan yabancı sermaye içinde de doğrudan yatırımlara ait payın düşük kaldığı, sermaye girişlerinin büyük bir bölümünün spekülatif nitelikli sıcak para ve borç yaratan öğelerden oluştuğu görülmektedir. Bu tür sermaye girişleri ise ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemektedir. Bu yüksek lisans tezinde amaç, Ülkemize giren farklı yapıdaki yabancı sermaye hareketlerinin ekonomik büyümeye etkilerini ADF birim kök testi ve Granger nedensellik testini kullanarak test etmektir. Yapılan Granger nedensellik testlerine göre Portföy yatırımları (PYSA)'dan, gayri safi sabit sermaye yatırımlarına (SSSA), cari işlem dengesi (NXSA), toplan yurtiçi tasarruflar (SSA), ithalat (MSA), ihracat(XSA) ve ara malı ithalatı (MRSA) arasında tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Fakat en güçlü ilişki (PYSA)'dan, (SSSA)'ya doğrudur. Bu testlerde hem GSYİH'ya oranlanmış, hem de GSYİH'ya oranlanmamış serilerde PYSA'dan, SSSA'ya doğru % 95 olasılıklı nedensellik vardır. Bu sonuç SSSA yatırımlarının, PYSA'ya (özelikle spekülatif nitelikli kısa vadeli sıcak para) bağımlı hale geldiğini göstermektedir. Nitekim yetersiz yurtiçi tasarruflara rağmen, yatırımlar PYSA'nın giriş yaptığı dönemlerde artmış, çıkış yaptığı dönemlerde ise azalmıştır. Fakat yüksek reel faiz ve düşük döviz kuru kullanılarak, yoğun bir şekilde girişi sağlanan bu sermaye türü, faizlerinin geri ödeme dönemlerinde ekonomiye büyük yük getirmekte, spekülatif nitelikli olması nedeniyle de herhangi bir olumsuzluk durumunda çıkış yaparak ekonomik krizlere neden olmaktadır. Spekülatif nitelikli sermayenin ulusal ekonomiye yoğun şekilde girmesi, yüksek reel faiz, siyasi ve ekonomik istikrarsızlıklarla birleşerek, doğrudan yatırımları dışlamıştır. Spekülatif nitelikli sermaye girişleri ile açıkların finanse edilmesi, ekonomik sorunlar için geçici bir çözümdür.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: İİBF2009YL14