Durch-, über-, uter- ve um- önekli fiiller ağırlıklı olmak üzere Almanca önekli fiillerin öğretimi.

TEZ10329Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2016.Kaynakça (s. 192-199) var.xix, 213 s. : tablo ; 29 cm.Almanya ve Türkiye’de önekler ile ilgili birçok dilbilimsel araştırma olmasına rağmen, öğretimi ile ilgili yeterli çalışmalar yapılmamıştır. Çalışmamız ile kuramsal bilgi uygulama ile desteklenerek bu konudaki eksikliğin giderilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın kuramsal kısmında önekler sesbilimsel, biçimbilimsel, anlambilimsel ve sözdizimsel açıdan incelenmiştir. Öneklerin incelenmesinde özgün kaynaklar kullanılmıştır. Almanca kelime yapısı ve özellikle önekli fiiller Almanca öğretiminde önemli bir yere sahiptir. Kelime bilgisi içinde yer alan bu konu yabancı dil öğreniminde öğrencilerin kelime hazinelerini arttırmakta ve dili daha etkin kullanmalarını sağlamaktadır. Türkçe de önekler Almancadaki kadar karmaşık bir yapıda gerçekleşmemekte ve sık görülmemektedir. Bu noktada karmaşık yapı olarak Almanca ayrılabilen önekli fiillerde, cümle kurulumunda önekin sonda yer alma özelliği örnek verilebilir. Bu özellik Türk öğrenciler için yabancı ve zor bir konudur. Özellikle hem ayrılan hem ayrılmayan önekler, biçimsel anlamsal, sözdizimsel farklılıklar taşımakta ve bu farklılıklar ayrılma-ayrılmama ölçütlerini belirlemektedir. Bu çalışmada ayrılabilen, ayrılmayan ve hem ayrılabilen hem ayrılmayan önekler kuramsal ve deneysel bağlamda incelenmiş ve öğretim modeli oluşturulmuştur. Bu araştırma öneklerin işlevlerinin öğretiminin kelime bilgisini arttıracağı savunulmakta ve uygun oyun ve alıştırmalarla hazırlık aşamasında öğretilebileceğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma için kullanılan materyaller, önek öğretimine uygun olarak hazırlanmış oyunlar, pekiştirme ve dönüt almayı sağlayan alıştırmalar, uygulamanın sonucunu görmeyi hedefleyen öntest ve sontestlerden oluşmaktadır. Yapılan deneysel araştırma sonucunda oluşturulan oyun ve alıştırmaların öğretimi kolaylaştırdığı görülmüştür. Deney ve kontrol grubuna uygulanan öntest ve sontestin analizleri sonucunda deney grubunun sonuçlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada bu gruplar arasındaki başarı oranları arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlemlenmiştir. Bu değerlerle uygulanan oyun ve alıştırmaların deney grubunun öğrenme başarısı ve motivasyonunu olumlu olarak etkilediği görülmüştür.Sowohl in Deutschland als auch in der Türkei gibt es zahlreiche linguistische Arbeiten zu den Präfixverben, dennoch gibt es bisher keine umfangreiche Arbeit, welche die Didaktisierung dieser Verben thematisiert. Mit dieser Arbeit wird unternommen, dieses Desiderat durch eine Untersuchung, die theoretisches Wissen mit praktischer Anwendung kombiniert, zu erfüllen. Die Struktur der deutschen Wörter und insbesondere die der Präfixsilben ist für die Deutschdidaktik von besonderer Wichtigkeit. Fundiertes Wissen in diesem Bereich erweitert den Wortschatz während des Spracherwerbs und führt zu einem effektiveren Gebrauch der Sprache. Im Türkischen existiert keine in ihrer Komplexität dem Deutschen vergleichbare Präfixstruktur. Hierfür können als Beispiel die trennbaren Präfixverben genannt werden, bei denen in Haupt- und Aufforderungssätzen das Präfix am Ende des Satzes steht. Diese Worteigenschaft ist für türkische Muttersprachler befremdlich und dementsprechend eine didaktische Herausforderung. Insbesondere die trennbaren und untrennbaren Präfixbildungen weisen phonologische, morphologische, syntaktische und semantische Unterschiede auf, welche die Trennbarkeit oder Untrennbarkeit bestimmen. In dieser Arbeit sind die untrennbaren, die trennbaren sowie die trennbaren und untrennbaren Präfixverben in Theorie und didaktischer Anwendung behandelt worden. Dabei wurde ein Unterrichtsmodell entwickelt und durchgeführt. Es wird der Standpunkt vertreten, dass die Vermittlung der (phonologischen, morphologischen, syntaktischen und semantischen) Funktionen der Präfixe zur Erweiterung und kognitiven Durchdringung des Wortschatzes durch die Lerner beiträgt. Darüber hinaus wird dargelegt, dass diese Vermittlung mit geeigneten Spielen und Übungen bereits in der universitären Vorbereitungsklasse, also in einem relativ frühen Studium des Spracherwerbs, möglich ist. Bei der durchgeführten empirischen Untersuchung ist nachgewiesen worden, dass durch die verwendeten Spiele und Übungen die Vermittlung der Präfixverben effektiver wurde. Die Analyse der Ergebnisse der Versuchsgruppe und der Kontrollgruppe im Vortest sowie im Abschlusstest hat ergeben, dass die Versuchsgruppe wesentlich bessere Ergebnisse erzielt hat. Diese Ergebnisse zeigen, dass die verwendeten Spiele und Übungen den Lernerfolg und die Motivation der Versuchsgruppe positiv beeinflusst hat.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: SDK2016-5838