An estimate of final displacements in the Kızlaç T3A tunnel (Bahçe/Osmaniye)

Bu çalışma, Kızlaç T3A tünelinin (Bahçe-Osmaniye) 300-640 m'leri arasında yapılan yatay, düşey (oturma) ve boyuna yerdeğiştirme ölçümlerinin değerlendirmelerini ve nihai yerdeğiştirme tahminlerini kapsamaktadır. TAG (Tarsus-Adana-Gaziantep) otoyolu projesi kapsamında inşa edilen Kızlaç T3A tüneli, 1200 m uzunluğunda ve 14 m çapındadır. Kızlaç T3A tüneli tektonik kuvvetler ve yeraltısuyu etkisinde kalmış Devoniyen yaşlı kumtaşı, kumtaşı-şeyl ardalanmaları ve fay kili zonu içerisinde açılmıştır.Tünel kazısı sırasında ve sonrasında yerdeğiştirme değerleri jeodetik cihazlarla 3 boyutlu ölçülerek, bilgisayarda değerlendirilmiştir. 3 boyutlu yerdeğiştirme (boyuna, yatay, oturma) değerlerinden yararlanılarak bileşke yerdeğiştirme vektörü hesaplanmıştır. Tünel aynasının jeolojik kesiti ve bileşke yerdeğiştirme vektörü değişimleri esas alınarak, yer değiştirmenin göreceli olarak büyük olduğu duraysız alanlar belirlenmiştir. Bu alanlar tünelin üst yarısında; tünelin taç kısmında 350-380 m'leri arasında 10.8 mm, sol yan duvarda 350 ve 420 m'de 10.2 mm, sağ yan duvarda 377. m'de 13.3 mm'lik yerdeğiştirme değerleri ölçülmüştür. Bu noktalarda ölçülmüş olan yerdeğiştirme değerlerinin zamana karşı değişimlerinden yola çıkılarak nihai yerdeğiştirme tahminleri yapılmıştır.This study comprises evaluation of settlement, horizontal and longitudinal displacement and estimation affinal displacement values between 300-640 m of the KızlaÇ T3A tunnel (BahÇe-Osmaniye). KızlaÇ T3A tunnel, which is 1200 m long and 14 m in diameter, was built as a part of Tarsus-Adana-Gaziantep Motorway project. KızlaÇ T3A tunnel was excavated through Devonian aged sandstone, sandstone-shale alternation and fault gauge zone, which have been effected by tectonic forces and groundwater.3-D displacement values were measured by geodetic device during and after the tunnel excavation and evaluated with computer. Resultant displacement vector was calculated from 3-D displacement values (longitudinal, horizontal, settlement). Based on the tunnel face geological section and variations in resultant displacement vector, unstable areas, where displacement is relatively larger,were determined. These unstable areas are situated at the top heading section of the tunnel, 10.8 mm displacement was measured between 350-380 m at the crown, 10.2 mm displacement value was measured at 350 and 420 m in the left sidewall and 13.3 mm displacement was measured at 377 m in right sidewall. Final displacement estimations were made using variation of displacement value versus time plot from these points