The problem of classification of shiite sects in the Works in sunni makalat style of the first period.

TEZ9642Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2015.Kaynakça (s. 241-246) var.xvii, 247 s. : tablo ; 29 cm.Makâlât türü eserler İslâm Mezhepler Tarihi alanında yapılan araştırmalarda başvurulan önemli kaynaklardandır. Sünnî makâlât türü eserlerde Şiî fırkaların nasıl algılandığını ele alan çalışmamızı İslâm Mezhepleri Tarihi açısından son derece önemli olan bu eserlerden Ebü’l-Hasen Ali b. İsmâîl b. Ebî Bişr İshâk b. Sâlim el-Eş’arî el-Basrî (ö. 324/935-36)’nin Makâlâtu’l İslâmiyyin, Ebû’l-Hüseyn Muhammed b. Ahmed b. Abdirrâhman el-Malatî et-Tarâifi el-Askalânî (ö. 377/987)’nin et-Tenbih Ve’r-Red, Ebû İshâk Rüknüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. İbrâhîm el-İsferâyînî (ö. 418/1027)’nin et- Tabsir Fi’d-Din, Ebû Mansûr Abdülkahir, b. Tâhir b. Muhammed et-Temîmî el-Bağdâdî (ö. 429/1037-38)’nin el-Fark Beyne’l-Fırak ve Ebü’l-Feth Tâcüddîn (Lisânüddin) Muhammed b. Abdilkerîm b. Ahmed eş-Şehristânî (ö. 548/1153)’nin el-Milel Ve’n-Nihal adlı eserlerine dayalı olarak ortaya koymaya çalıştık. Söz konusu eserler gerek metot, gerekse üslup ve yazılış gayeleri açısından İslâm Tarihinde ortaya çıkan mezhepleri anlama ve açıklama hususunda önemli bir yere sahiptirler. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Mezhepler Tarihi açısından makalât türü eserlerden ve bu eserlerin öneminden, Şiî fırkalarda kullanılan bazı kavramların anlam ve içeriğinden bahsedilmiş, Mezhepler Tarihinde oldukça önemli bir yere sahip olan yetmiş üç fırka hadisi hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bunun yanında Sünnî makalât geleneğinin ilk temsilcileri ve eserlerine, Şiîliğin ortaya çıkışı ve teşekkül sürecine yer verilmiştir. İkinci bölümde ilk dönem Sünnî makalât yazıcılığında önemli bir yere sahip olan söz konusu olan eserlerde Şiî fırkaların tasnifi, her bir kaynakta yer alan Şiî fırkaların görüşleri yer almaktadır. Üçüncü ve son bölümde ise Sünnî makalât türü eserlerin tasniflerinde takip edilen metotlar, Şiî fırkaların tasnifindeki temel yaklaşımlar, tasnifte esas alınan prensipler, Şiîliğe yönelik eleştirilerin analizi ortaya koyulmuştur. Ayrıca son bölümde Şiî fırkaların sayısal tasnifine ve söz konusu eserlerdeki Şiî fırkaların karşılaştırmalı analizlerine yer verilmiştir.The works in Makalat style are of the important sources referred in the researches done in the field of History of Islamic Sects. We attempt to set our study, which deals how the Shiite sects are perceived in Sunni works, basing on the works such as Makalat al-Islamiyyin of Abu al-Hasen Ali b. Isma‘il b. Ebi Bishr Ishaq b. Salim al-Ash‘ari al- Basri (d.324/935-36), and al-Tanbih wa al-Radd of Abu al-Husayn Mohammed b. Ahmad b. Abd al-Rahman al-Malati al-Taraifi al-Asqalani (d.377/987), and al-Tabsir fi al-Din of Abu Ishaq Ruqn al-Din Abraham b. Mohammed b. Abraham al-Isfarayini (d.418/1027), and al-Farq bayn al-Firaq of Abu Mansur abd al-Qahir b. Tahir b. Mohammed al- Tamimi al-Baghdadi (d.429/1037-38), and al-Milal wa al-Nihal of Abu al-Fath Taj al- Din (Lisan al-Din) Mohammed b. Abd al-Qarim b. Ahmad al-Shahristani (d.548/1153), which have important and are of great value from the viewpoint of History of Islamic Sects. They have a great important role in understanding and explaining of the sects emerged in Islamic history by terms of whether their methods or style and purpose of writing. Our study is composed of three sections. In the first section, we mention the works in makalat style, their importance, and meaning and content of some concepts used by Shiite sects, and also we attempt to give information about the Hadith of ‘seventy three sects’, which occupies an importance place in the field of History of Islamic Sects. Besides, we mention the first representatives and their works of Sunni makalat tradition, and appearance and formation of Shiite. The second section includes the classification of the Shiite sects in the works having importance in writing of Sunni Makalat, and views of the Shiite sects in each works in issue. In the third and the last section, we present the methods followed in classification of the works in makalat style, the basic approaches to clas ificiation of Shiite sects, the principles taken as the base in the classification, analysing of the criticisms directed to Shiism. Also, in the last section, we give place to numerical classification of the Shiite sects and comparative analysing of the Shiite sects in the related works