Determination of groundwater quality and distribution levels in Göksu Delta.

TEZ10957Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2016.Kaynakça (s. 146-166) var.x, 179 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm.Bu çalışma, Türkiye’nin en büyük sulak alan sistemlerinden olan Göksu – Silifke Delta’sında yürütülmüştür. Yeraltı suyunun (YAS) kalitesini izlemek ve kirlenme potansiyelini tespit etmek amacıyla Mayıs 2012- Nisan 2013 dönemleri arasında bir yıl süreyle incelemeler yapılmıştır. Göksu bölgesinde 13, Silifke bölgesinde 12 adet DSİ’ye ait yeraltı suyu gözlem kuyusu belirlenmiş ve yeraltı su numunelerinin fiziksel ve kimyasal parametre değişimleri aylık periyotlarla izlenmiştir. Göksu Delta’sında yeraltı suyu pH değeri 7.5-8.19 aralığında olup bazik özelliği göstermektedir. Delta sahip olduğu tuzluluk, Eİ, ÇKM ve Cl- değerleri deniz suyu girişiminin etkisini ortaya koymaktadır. Eİ ve ÇKM parametrelerine göre %60’ı direkt sulama suyu olarak, yaklaşık %30’u ise bazı önlemler almak kaydıyla sulama suyu olarak kullanım kalitesindedir. Yeraltı suları Cl- konsantrasyonuna göre sulama suyu olarak değerlendirildiğinde ise tarım arazilerinin %18,9’unda kullanılması riskli ve sakıncalıdır, %23’ünde ise zararlı-uygun olmayan sulama suyu sınıfındadır. SAR ve RSC durumlarını gösteren değerlerin güven sınırları içinde kaldığı görülmüştür. Sülfat değerinde fazla dalgalanmanın olmaması ve yüksek değerlere ulaşması da, deltanın deniz girişimine maruz kaldığının bir ifadesidir. Nitrat değerinde çok yüksek sonuçlara rastlanmamış, ancak tarımsal etkiyi ifade edebilecek düzeylere ulaştığı görülmüştür. Yapılan katyon analizleri sonucuna göre sığ akifer sularının kalite değişiminde etken mekanizmaların deltadaki antropojenik etkiler ve kayaç çözünmesi olduğu tespit edilmiştir. Su kalitesini gözlemek amacıyla bakılan bütün parametreler ve birbirlerinin arasındaki ilişkiler istatistiki olarak değerlendirilmiştir. Delta içerisinde yeraltı suyu kirliliğindeki değişimler CBS kullanılarak net bir şekilde gözlemlenmiştir. Alüvyon akiferdeki kuyu suları uluslararası ve ulusal sınır değerler ile kıyaslanmıştır. TSE’e göre Na+ iyonu dışında hiç bir değerde sınırlar aşılmamıştır. Yapılan diagram çalışmalarında suların denizden etkilenmiş çok tuzlu su sınıfına girdiği tespit edilmiştir. Ağır metal değerleri ise genelde çok düşük seviyelerde olduğu saptanmıştır.This study were carried out in Göksu Delta, one of Turkey's largest, sensitive and risky wetland systems, to monitor the groundwater quality and to determine the potential risk of contamination. The groundwater sampling was managed within May 2012 and April 2013, representative of one year period. The Goksu in 13 wells and Silifke in 12 wells, which are DSI groundwater observation wells, were determined subsequent to physical and chemical parameter changes of groundwater samples were observed at monthly intervals. pH was examined in the range 7.5-8.19 illustrates alkaline characteristics in Göksu Delta groundwater. The alluvial aquifer in Göksu Delta shows predominance of EC, TDS, Cl- ions concentration. The values of its ions in the coastal zone area due to seawater intrusion and agricultural activities. According to EC and TDS values, 60% of wells can be use of agricultural land irrigation. Also approximately 30% of wells are available for irrigation water as long as the quality is to take some precautions in Göksu Delta. According to the Cl- ion evaluated 18.9% of wells are risky and dangerous, 23% of wells are harmful-unsuitable waters for irrigation class. Showing the SAR and RSC were observed to be within safe limits. The non-fluctuation and high concentration values of SO4 2- can be expression of the seawater intrusion. NO3 - values not seen very high in results however it was seen as having reached the level to express the agricultural impact. The results of the cation analysis indicates anthropogenic effects and insoluble rocks are dominant factors of shallow aquifer waters. In aim to determinate all the parameter trends of water quality are evaluated with eachothers statistically. The geographic information system (GIS) was applied to illustrate the trend of groundwater contamination. The results that obtained were assessed by using a number of national and international standards and classifications. In this evaluation standarts, there had not been exceeded a limit values except for Na+ values. The groundwater were classified as groundwater hydrochemical facies type (Piper and Schoeller) and quality of irrigation water (Wilcox and the U.S. salinity diagram). This diagrams showed that influence of the seawater and have been identified as the very salty waters class. The heavy metal values are usually found to be very low