Phosphorus defıciency tolerance of different lentil and chickpea genotypes under greenhouse conditions.

TEZ11649Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2017.Kaynakça (s. 41-51) var.xiv, 53 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm.Bu çalışma, sera koşullarında değişik mercimek (Lens culinaris Medik.) ve nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin fosfor etkinlik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Fosfor etkinlik düzeylerinin belirlenmesinde fosfor içeriği düşük Eskişehir Sultanönü’ne ait olan bir toprak kullanılmıştır. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan 9 adet nohut ve 9 adet mercimek genotipinin fosfor erkinliklerini saptamak üzere kurulan sera denemesinde bitkiler üç farklı fosfor dozunda (15, 45 ve 90 mg P kg-1 toprak) 55 gün süreyle yetiştirilmiştir. Hasattan önce yeşil aksamda fosfor eksikliği simptomları derecelendirilmiştir. Hasat sonunda bitkilerin yeşil aksam ve kök kuru madde verimleri belirlenmiştir. Sonuçlar, mercimek ve nohut genotiplerinin fosfor eksikliği simptomları ile P etkinlikleri arasında bir ilişkinin olmadığını göstermiştir. Benzer şekilde, genotiplerin yeşil aksam fosfor konsantrasyonları ile etkinlikleri arasında herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir. Buna karşın, yeşil aksam kuru madde verimi ve yeşil aksamın fosfor içeriği ile etkinlik değerleri arasındaki ilişkilerin önemli ve pozitif yönde olduğu bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, ortalama etkinlik düzeylerine bakıldığında, Yerli Kırmızı mercimek genotipi ile Çağatay isimli nohut genotipinin etkinlik düzeylerinin (sırasıyla % 45.3 ve % 70.0) diğer genotiplere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, ilerleyen dönemde söz konusu etkinliklerin verimle de ilişkilendirilmesi ve literatürde bahsedilen diğer fosfor etkinliği mekanizmaları açısından da araştırılması yararlı sonuçların elde edilmesini sağlayabilir.The present study was conducted to determine phosphorus efficiency levels of different lentil (Lens culinaris Medik.) and chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes under greenhouse conditions. Eskişehir Sultanönü soil with low hosphorus contents was used in greenhouse experiments. Commonly used 9 chickpea and 9 lentil genotypes were used as the plant material of the study. Plants were grown under three different phosphorus doses (15, 45 and 90 mg P kg-1 soil) for 55 days. Before the harvest, phosphorus deficiency symptoms in shoot were graded. Plant shoot and dry root weights were determined after the harvest. Present findings revealed that there were not any significant relationships between phosphorus deficiency symptoms and phosphorus efficiency of chickpea and lentil genotypes. Similarly, there were not any significant relations also between shoot phosphorus concentrations and phosphorus efficiency. On the other hand, phosphorus efficiency valeus had significant positive correlations with shoot dry matter productions and shoot phosphorus contents. According to the results obtained, considering the mean efficiency values it was observed that Yerli Kırmızı lentil genotype and Çağatay chickpea genotype had higher efficiency values (45.3 % and 70.0 % respectively) than the other genotypes. Further research was recommended to correlate these efficiency values with yields and other phosphorus efficiency mechanisms mentioned in literature should be investigated for better outcomes.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2009YL34