Religious Authority in the Context of Social Functions: A Typological Trial

Dinsel otoritelerin toplumsal fonksiyonlarını inceleyen bu çalışma, dinsel otoritelerin tümü için "ortak" kabul edilebilecek toplumsal fonksiyonlara odaklanmaktadır. Dini otorite tiplerinin toplumsal fonksiyonlarına dayanarak, bir tipolojinin çıkarılıp çıkarılamayacağı bu çalışmanın problemini oluşturmaktadır. Çalışmanın genelinde dinsel otoritelerin sosyolojik bir yaklaşımla incelenmesi ve dinsel otoritelerin bir tipolojisinin çıkarılması şeklinde iki amaç bulunmaktadır. Dinsel otorite kavramıyla peygamber, din kurucusu, rahip, veli/ermiş, âlim, şeyh, seyyid ve şaman kastedilmektedir. Dinsel otoriteler toplumda çok farklı görevler üstlenmekle birlikte üç özellikleriyle öne çıkmaktadırlar. Bunlar a)rehberlik, bilgi verme, b)hüküm verme, yargılama, arabuluculuk etme, c)hastalıkları iyileştirme işlevleridir. Çalışmada, dinsel otoritelerin toplumsal fonksiyonlarından hareketle üçlü bir tipleştirme modeli (üstaz/rehber, hâkim/yargıç ve hekim/tabip) öne sürülmektedir. İlk bölümde, dini otoriteye teorik bir giriş yapılarak, otorite, karizma, dini otoritenin göstergeleri gibi konulara değinilmiştir, ikinci bölümde, dini otoriteye tipolojik bir deneme bağlamında dinsel otorite tipleri, rehber/öğretmen, yargıç ve tabip olarak çalışmanın problematiğine uygun olarak temellendirilmiştir. Yeni bir tipolojinin amaçlandığı bu çalışmanın kapsamı, din sosyolojisi, dinler tarihi, İslam tarihi ve kültür tarihinin kesiştiği bir bağlam içinde belirlenmektedir.This study examines social functions of religious authorities. This study has focused on social functions that can be regarded as -common- to all of religious authorities. The problem of the study consists of whether acquiring a typology of religious authorities is possible, based on the social functions of religious authorities. In general this study has two purposes; to examine religious authorities with a sociological approach and to make a typology of religious authorities. By religious authority we mean, prophets (Messengers of God), founders of religions, priests, saints, scholars, sheikhs, sayyids and shamans. Religious authorities come into prominence with three of their functional characteristics along with undertaking many different tasks as well. These three functions are: a) guiding, informing, b) adjudication, judgement, mediating c) healing illnesses. This study proposes a model of three-dimensional typification based on the three main social functions of religious authorities (guide/teacher, judge and doctor). The first chapter mentions issues such as indicators of religious authority, concepts of authority and charisma after a theoretical introduction to the religious authority. Second chapter, in context of typological trial to the religious authority, grounds the types of religious authority based on guide/teacher, judge and doctor types in accordance with the problematic of the study. The scope of this study where a new typology is aimed, is to be defined within an interdisciplinary intersection of history of culture, history of Islam, history of religions and sociology of religion