Oreochromis niloticus'da karaciğer ve böbrek dokularında fenthionun nac ve bso modülatörlüğünde glutatyon metabolizmasına oksidatif etkileri

TEZ6390Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2007.Kaynakça (s.83-94) var.xii, 95 s. : res. ; 29 cm.This study was designated to understand the effects of organophosphate insecticide and avicide fenthion on cellular redox state and the role of GSH on this process in the liver and kidney of Oreochromis niloticus. NAC and BSO, modulators of GSH metabolism, were intraperitoneally injected and tGSH, GSH, GSSG and MDA levels, GSH/GSSG ratio and GPx, GR, GST and ?-GT enzyme activities were measured spectrophotometrically at 24-, 48- and 96-h. Depuration periods of 24-, 48- and 96-h were also maintained to evaluate the changes in fenthion toxicity. Fenthion increased GST and decreased GPx activities and caused a time-dependent depletion in tGSH and GSSG levels in the liver tissue during treatment periods. Decline in tGSH, GSH and GSSG levels, and elevation in GST and ?-GT enzyme activities by BSO injection were observed. No change was found by fenthion exposure in lipid peroxidation levels in the liver tissue, while NAC injection caused a significant decrease in these levels. A significant decrease was observed tGSH and GSH levels and GST enzyme activities in the kidney tissue during treatment periods. On the contrary to liver tissue, a significant increase was observed in tGSH and GSH levels and GST activity in kidney by BSO. NAC application eliminated the decreasing effects of fenthion on GST activity in this tissue. Increasing effect of fenthion on lipid peroxidation levels was multiplied by BSO and alleviated by NAC. Decline in tGSH and GSH levels which occurred in treatment period were maintained in both tissues during depuration periods; and elevation in lipid peroxidation levels were observed during same periods. GST and GPx enzyme activities and tGSH and GSH levels were found to be useful indicators to evaluate the effects of fenthion. BSO injection revealed the significance of GST mediated GSH conjugation on the detoxification process of fenthion and its phase I metabolites. NAC application was useful to avoid the toxic effects of fenthion in acute periods, while it caused an increase in the oxidative toxicity of fenthion in prolonged periods. Depuration period for 96-h was not adequate to eliminate the fenthion-induced changes.Bu çalışmada organofosforlu insektisid ve avisid fenthionun Oreochromis niloticus'da karaciğer ve böbrek dokularında hücresel redoks durumuna etkilerinin ve bu süreçte GSH'ın rolünün aydınlatılması amaçlanmıştır. Bu amaçla GSH modülatörleri olan bütiyonin sülfoksimin (BSO) ve Nasetilsisteinin (NAC) intraperitonal uygulamalarında 24, 48 ve 96 saatlik etkilerde tGSH, GSH, GSSG ve MDA miktarları, GSH/GSSG oranı ile GPx, GR, GST ve ?-GT enzim aktiviteleri spektrofotometrik yöntemlerle incelenmiştir. 24, 48 ve 96 saat depurasyon uygulaması ile fenthion toksisitesindeki değişimler de incelenmiştir. Etki sürecinde fenthion karaciğer dokusunda süreye bağımlı olarak tGSH ve GSSG miktarlarının azalmasına neden olurken GST aktivitesinin artmasına ve GPx aktivitesinin azalmasına yol açmıştır. BSO uygulaması tGSH, GSH ve GSSG miktarlarının azalmasına ve GSH/GSSG oranının ve GST ve ?-GT enzim aktivitelerinin artmasına neden olmuştur. Karaciğer dokusunda fenthion etkisiyle lipid peroksidasyonunda değişim saptanmazken, NAC uygulaması lipid peroksidasyonunu azaltmıştır. Böbrek dokusunda etki sürecinde fenthion tGSH ve GSH miktarlarının ve GST aktivitesinin düşmesine neden olmuştur. BSO uygulaması karaciğer dokusunun aksine böbrek dokusunda tGSH ve GSH miktarlarının ve GST aktivitesinin yükselmesine yol açmıştır. NAC uygulaması böbrekte fenthionun GST azaltıcı etkisini baskılamıştır. Fenthion başlangıçta lipid peroksidasyonunun artmasına neden olurken NAC bu etkiyi baskılamış, BSO ise etkinin artmasına neden olmuştur. Depurasyon sürecinde karaciğer ve böbrek dokularında etki sürecinde meydana gelen tGSH ve GSH azalmaları devam etmiş ve lipid peroksidasyonunda artışlar meydana gelmiştir. GST ve GPx enzim aktiviteleri ile tGSH ve GSH miktarları fenthion etkisinde indikatör parametreler olarak belirlenmiştir. BSO uygulaması ile fenthionun ve faz-I metabolitlerinin detoksifikasyonunda karaciğerde GST aracılıklı GSH konjugasyonunun önemli olduğu ilk kez bu çalışmayla ortaya konmuştur. Kısa sürede toksisiteden korunmaya yardımcı olan NAC uzun sürede toksik etkilerin artışına neden olmaktadır. 96 saatlik depurasyon uygulaması fenthionun toksik etkilerinin giderilmesinde yeterli olmamıştır.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:FEF2003D1