İlkokul Ve Ortaokullarda Örgüt İklimin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Diyarbakır İl Örneği)

Eğitim öğretim sürecine katılan bireylerin ilgilerinin, ihtiyaçlarının ve beklentilerinin birbirinden farklı olması eğitim örgütlerinin örgüt iklimini oluşturan en önemli özelliklerinden birisidir. Eğitim örgütleri, bireyler arasında informal ilişkilerin formal ilişkilerden daha fazla olduğu örgütlerdir. Bu yanı ile örgüt ikliminden diğer örgütlere göre daha fazla etkilenmektedir. Örgüt iklimi, toplumdaki bireylerin belirgin beklenti ve davranışlara gösterdikleri yapılar üzerine kurulu bir kavram olup örgütün belli bir zamandaki havasını yansıtır. Okullar sahip oldukları iklim özellikleri ile çalışan bireyleri farklı biçimlerde etkilemekle birlikte bunun uzantısı olarak da gerçekleştirilmeye çalışılan amaçlar bu etkilere göre şekillenmektedir. Amaçlar arasında belirgin fark olmamasına rağmen her okulun çıktısı bu etkilere göre değişmektedir. Okullarımızda oluşturulan bu iklimlerin belirlenmesinin amaçlardaki bu farklılıklara olumlu yönde katkı sağlayacağı söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Diyarbakır ili dört merkez ilçede görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgüt iklimini algılama düzeylerini cinsiyet, kıdem, branş, yaş, sosyo-ekonomik yapı ile yöneticilerin öğretmenleri öğretimsel düzeyde geliştirme ve kişisel gelişimi teşvik düzeyi değişkenleri açısından incelemektir. Araştırmanın evrenini 2012-2013 öğretim yılında Diyarbakır ili dört merkez ilçede ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 630 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma için gerekli olan veriler anket kullanılarak elde edilmiştir. Güvenirlilik ve geçerlilik çalışmaları yapılan anket altı boyuttan oluşmaktadır. Bu boyutlar; ilgi, sınırlandırıcılık, profesyonellik, içtenlik ve samimiyet, yönlendiricilik, destekleyiciliktir. Veriler, bilgisayar ortamında ve SPSS istatistik programı kullanılarak çözümlenmiştir. Kullanılan veriler için anlamlılık düzeyi de 0.05 olarak alınmıştır. Öğretmenlere ait kişisel bilgiler tablolaştırılıp ve yorumlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde; frekans ve yüzdelik dağılımı, puan ortalamaları ve standart sapma, ortalamalar arası farkın anlamlılığını test etmek için t testi, ikiden fazla bağımsız değişkenlere ise varyans analizi kullanılmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin analizi sonucunda; boyutlar cinsiyet ve kıdem değişkeninde ele alındığında ilgi boyutunda anlamlı bir farklılık çıkmıştır. Branş değişkenine göre incelendiğinde ise hiçbir boyutta anlamlı bir fark çıkmadığı görülmüştür. Sosyo-ekonomik yapıya göre ise sınırlandırıcılık boyutu dışında diğer boyutların hepsinde anlamlı fark çıkmıştır. Yaş değişkenine göre incelendiğinde ise hiçbir boyutta anlamlı fark çıkmadığı görülmüştür. Yönetici öğretimsel gelişimi teşvik ve yönetici kişisel gelişimi teşvik boyutuna göre ise tüm boyutlarda anlamlı farklılık çıktığı görülmüştür