Investigation of rainfall intensity series of standard duration with trend analysis methods

Dünya ekosistemindeki olumsuzluklar ve küresel ısınma günümüzdeinsanlığın en önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Küreselısınma, buzulların erimesi, deniz suyu seviyesinde yükselme veyağışlardaki düzensizlikler bu problemlerin varlığını gözler önünesermektedir. Yağışlardaki düzensizlikler mevcut ve planlanan suyapıları açısından büyük önem arz etmektedir. Ülkemizde sonzamanlarda; uzun yıllarda ölçülen yağış ortalaması verilerindekidüzensizlikler, azalmalar ve yağış şiddetlerindeki düzensizlikler sık sıkgörülmektedir. Bu bulgular Türkiye’nin de ekosistemden ve küreselısınmadan farklı boyutlarda etkilendiğini göstermektedir. Çalışmada,Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden temin edilen gözlem süresi 20 yıldanfazla olan Türkiye’deki 207 gözlem istasyonuna ait Standart SürelerdeGözlenen Maksimum Yağış Verilerinden elde edilen Standart SüreliYağış Şiddeti Verileri kullanılarak istasyonlardaki yağış şiddetlerinineğilimleri tespit edilmiştir. Eğilim tespit edilirken Mann Kendall veSpearman’ın Rho, baskınlık belirlemede ise Yenilikçi EğilimÇözümlemesi yöntemleri kullanılmıştır. İstasyonlara ait verilerdeki herbir standart süre için Mann-Kendall ve Spearman’ın Rho eğilimbelirleme yöntemleri ile eğilimler, yenilikçi eğilim çözümlemesikullanılarak veri setlerindeki baskınlık belirlenmiştir. Belirlenensonuçlar eşliğinde her bir standart süre için kullanılan istasyonlarıneğilim ve baskınlık haritaları hazırlanmıştır.Emerging changes in the ecosystem and global warming are among thehumanity’s most important issues in today’s world. Global warming,melting of glaciers, rising sea water levels and irregularities in rainfallshow the existence of these problems. The irregularities in rainfall areof great importance in terms of existing and planned water structures.Recently in our country; irregularities in averaged rainfall datameasured over many years, declines and irregularities in the intensityof precipitation are frequently observed. These findings show thatTurkey is also affected by ecosystem and global warming in differentdimensions. Trends in rainfall intensity at stations were determined byusing the standard duration rainfall intensity data obtained from theMaximum Rainfall Data observed in standard durations by 207observation stations in Turkey, the observation period being over 20years. The data was obtained from the General Directorate ofMeteorology. Mann Kendall and Spearman's Rho were used to identifytrends, while Innovative Trend Analysis methods were used todetermine dominance. Trends were determined by using Mann-Kendalland Spearman's Rho trend testing methods for each standard time ofstation data, and the dominance of data sets were determined by usinginnovative trend analysis. Trend and dominance maps of the stationsused for each standard duration are prepared in the context of thedetermined results