Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Sivas Hapishanesi ve Mimarisi / Sivas Prison and Its Architecture According to Ottoman Archival Documents

Tarihin hemen her döneminde bulunduğu konum itibariyle önemli bir şehirolan Sivas, birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. 1075 yılında Danişmentlilerile Türk hakimiyetine giren şehir, Türk-İslâm hüviyetini bu dönemden itibarenkazanmaya başlamıştır. Şehir ilerleyen süreçte, sırasıyla Anadolu Selçuklu, İlhanlı, Eretna, Kadı Burhanettin ve Osmanlı hakimiyetleri altına girmiştir. İdaristatüsü zaman içerisinde değişiklik gösteren kent, Tanzimat sonrasında benimsenen yeni yönetim anlayışı çerçevesinde vilayet konumuna getirilmiştir. Bağlanansancaklarla birlikte her anlamda hareketliliğin yaşandığı şehirde Tanzimat’ın daetkisiyle imar faaliyetlerine girişilmiştir.Yerel yöneticilerin önderliğinde girişilen imar faaliyetleri kapsamında idari ihtiyaçları karşılayacak kamu yapıları ile ulaşım ihtiyaçlarını giderecek köprü ve yolların yapımına büyük önem verilmiştir. Yapılan reformlar şehre tarım, ticaret vesanayi bakımından ivme kazandırmıştır. Buna paralel olarak artan nüfusla suçoranı da yükselmiştir. İlaveten, belgelerde de belirtildiği üzere, çevre sancaklardansuçluların getirilmesi sonucunda eski hapishanenin ihtiyacı karşılayamaması, yenibir hapishanenin inşasını zorunlu kılmıştır. Bu çalışmada, şehirde yapılması planlanan bağımsız yeni hapishane binası, Osmanlı arşiv belgeleri üzerinden ele alınmıştır. Ele alınan arşiv belgeleri, binanın inşa edildiğini kesin olarak ortaya koymamakla beraber, dönem hapishanelerinin fiziki özelliklerini belirtir niteliktedir.